rùa, có ý nói nơi phát tích bên ngoại của vua Tự-Đức bền như núi. Rùa là
một trong tứ linh « Long, Lân, Qui, Phụng », sống rất lâu mà lại hiệp với
núi càng lâu bền hơn nữa. Giồng Sơn-qui cổ-kính im-lìm bên dòng nước
phù-sa đổ ra kinh Hàng, con rạch chảy qua chợ Gò-công, để xuôi về Rạch
Bằng là nhánh sông Soi-rạp.
Giữa giồng có đền thờ đức Quốc-công Phạm-Đăng-Hưng và 5 ngôi mộ
tiền nhân Thái-hậu. Đền thờ xây từ đời Tự-Đức gồm có năm gian có hàng
chấn song bằng danh mộc chạm-trổ và sơn son thiếp vàng. Tiếc vì thời gian
quá lâu có chỗ hư mục, người giám thủ sửa lại làm mất kiểu xưa.
Nơi chính vị thờ đức Quốc-công Phạm-Đăng-Hưng, thân sinh Từ-Dũ
Hoàng-thái-hậu. Bên trái thờ Phước-an-hầu Phạm-Đăng-Long, Phụ thân
đức Quốc-công ; bên mặt thờ Bình-thanh-Bá Phạm-Đăng-Dinh, nội tổ đức
Quốc-công ; căn chót bên trái thờ Mỵ-khánh-tử Phạm-Đăng-Tiên, ông cố
đức Quốc-công ; căn chót bên mặt thờ Thiêm-sự-phủ Phạm-Đăng-Khoa,
ông sơ đức Quốc-công. Dười thời phong kiến thật quả đúng câu « Nhứt nữ
thọ hoàng ân, toàn gia hưởng thiên lộc ». Trong đền có để tấm bia gỗ sơn
son thiếp vàng chép lại những chữ khắc trong bia đá dựng trước mộ đức
Quốc-công ở bên đền thờ, do Phan-Thanh-Giản để xưng tụng công-nghiệp
của thích-lý. Mỗi năm có 2 lệ xuân-thu cúng tế do viên tri-huyện Tân-hòa
chủ lễ, cho tới khi thuộc Pháp mới bãi bỏ chỉ còn giỗ như thường lệ, nhưng
cũng có nhạc lễ và hương chức sở tại đến cúng.
Ông Phạm-quốc-Công, thân sinh bà Từ-Dũ, người làng Tân-niên-đông,
Gò-công, thi đậu cống-sĩ (sau gọi là tú-tài) tại trường thi hương Gia-định.
Ông được bổ dụng vào Tòa tu soạn trực thuộc quyền cụ Trịnh-Hoài-Đức để
coi việc văn thơ, sau được thăng lên chức chủ-sự lập nhiều công, được
phong lên chức Hình-bộ Thượng-thi, đến đời Tự-Đức ông giữ chức Hiệp-
hậu Đại-học-sĩ lãnh Lễ-bộ Thượng-thơ. Đến khi cụ Phạm mất, vua ban cho
một đạo hải-thuyền đưa linh cữu về an-táng tại nguyên quán ở giồng-sơn-
qui, làng Tân-niên-đông, và truy tặng tước Quốc-công.
