văng vi tróc vãy. Ậy, nhưng khi có ghe tàu chìm mà cá ông vì lẽ này hay lẽ
khác đóng vai trung lập ai chết mặc ai, thì cận-vệ cá-đao và mực liền biến
đổi thành giám sát trị tội « ông » : mực phun mực cho ông mù mắt, cá đao
đâm hai phát vào hai bên mang cá ông là chết ngay. Dường như chỗ nhược
của cá ông ở hai bên mang, các ngư-phủ khi thỉnh xác ông đem chôn
thường thấy cá bị thương ở hai bên mang mà thôi.
Cũng theo truyền thuyết, cá ông trôi xác đến nơi nào vừa ý thì dừng lại,
dân sống về nghề đi biển phải lập đền thờ ở đó. Ông sẽ phù hộ ban phúc lợi
cho dân làng. Trái lại cá-ông lụy mà lọt vào lưới ai thì người đó phải chịu
nghèo 3 năm nhưng sau đó sẽ làm ăn phát đạt.
Vì dân làng ngư-phủ tin-tưởng hễ thờ cúng Thủy-tướng đàng hoàng
thành kính thì mùa chài lưới sẽ đánh cá được nhiều ; trái lại nếu không sốt
sắng với « ông » thì nghề làm ăn sẽ thất bát, nên chi không ai lấy làm lạ mà
thấy lễ cúng đình cá-ông được tổ-chức rất trọng thể mỗi năm vào đêm rằm
qua 16 tháng 6 âm lich tại Vàm-Láng.
DỰ LỄ CÚNG CÁ ÔNG
Lúc bình thời chúng tôi đã có dịp dự khán một cuộc cúng tế thần hoàng
Thủy-tướng. Cuộc lễ khởi sự vào lúc 11 giờ đêm tại đình Vàm-láng. Các sư
sãi chuông mõ tụng kinh trước một cái giàn cao rộng, trên giàn chưng hoa
quả, đồ mã như các giàn cúng cô-hồn, những cỗ bánh đủ loại. Lễ cúng và
tụng kinh kéo dài lối một tiếng đồng hồ, lễ tất người ta đem đốt đồ mã và
phát bánh trái cho trẻ em trong làng. Tới 1 giờ sáng, bắt đầu lễ nghinh Ông.
Trên một chiếc ghe trần thiết trang hoàng rực rỡ, có bàn thờ sắc thần
nhang đèn thắp sáng, trước bàn thờ để một con heo quay. Một hương-chức,
các lễ sinh, nhạc công và con hát bước xuống ghe. Phu thuyền rút đòn
ngang, nhỗ neo, thuyền rời bến lướt nhẹ trên rạch Vàm-láng chạy ra sông
Soi-rạp đậu lại giữa giòng sông cách xa làng chừng hai cây số. Tới đây
người ta đốt thêm nhang đèn, vị hương-chức chủ lễ đứng ra khấn vái thỉnh
