rầu nói “chẳng có gì khác nữa”. Rồi cậu xin ngay: “Sir!” “Tôi đây,
Tadesse”. “Be my helper, please! I need a helper!”
Cậu bé nhìn
tôi và khi ấy, tôi nhận ra cậu chỉ còn một con mắt. Một con mắt
trên gương mặt trẻ thơ phờ phạc, hoảng sợ.
Đột nhiên Tadesse nắm lấy tay tôi. Tôi tưởng cậu muốn xin gì,
nhưng là cậu giữ cho tôi khỏi rơi xuống vực. Từ nơi tôi đứng có
thể nhìn rõ ở dưới. Và đây là những gì tôi thấy: phía dưới tôi, cả
một ngôi nhà thờ được tạc vào núi đá. Nhà thờ này là khối kiến
trúc ba tầng được khoét sâu vào lòng một ngọn núi lớn. Tiếp xa
hơn, cũng trong ngọn núi này, từ bên ngoài không nhìn thấy
được, thêm một nhà thờ khác được tạc vào, rồi một nhà thờ
khác nữa. Mười một nhà thờ đồ sộ. Kỳ quan kiến trúc này được
đức vua của vương quốc Amhara - thánh Lalibela xây dựng vào
thế kỷ XII (người Amhara là những người theo Chính thống giáo
Đông phương). Ngài đã cho xây trong lòng núi để quân Hồi giáo
xâm lăng xứ này không thể trông thấy từ xa. Ngay cả nếu có
thấy, chúng cũng không thể phá hủy hay xê dịch, vì những ngôi
nhà thờ ấy là một phần không tách rời của núi. Ở đây có nhà thờ
Đức mẹ Maria Đồng trinh, nhà thờ Đấng cứu thế, nhà thờ Thánh
giá, nhà thờ Thánh George, Thánh Mark và Thánh Gabriel, tất cả
được thông với nhau bằng các đường hầm dưới lòng đất.
- Look, sir!
- Tadesse nói, chỉ xuống cái sân trước nhà thờ
Đấng cứu thế. Thế nhưng tự tôi cũng đã nhìn thấy cảnh tượng
ấy. Cách mười mấy mét bên dưới chỗ chúng tôi đứng, một đám
người ăn xin què quặt đang bu ken lại trên mảnh sân nhỏ và
trên các bậc cấp nhà thờ. Mặc dù không thích diễn tả bằng từ
“bu ken”, tôi không biết thay thế nó bằng bất cứ từ nào khác, bởi
nó lột tả đúng nhất bức tranh này. Những người dưới kia chen
chúc và lèn chặt nhau bằng các chi tàn tật, bằng chân, tay và
nạng của mình, đến mức tạo thành một khối sinh vật chuyển
động lúc nhúc, từ đó hàng chục cánh tay giơ lên như những cái
