duy nhất để tạo ra các đồng cỏ mới này là chiếm đất của nông
dân, nghĩa là đuổi các Hutu ra khỏi đất của họ. Nhưng bản thân
người Hutu cũng đã sống rất chật chội. Từ nhiều năm, số lượng
người Hutu luôn tăng nhanh. Tệ hơn nữa là đất canh tác lại cằn
cỗi, bạc màu. Bởi vì núi ở Rwanda chỉ được một lớp đất rất mỏng
bao phủ, mỏng đến mức hằng năm khi mùa mua tới, những
trận mưa như trút xói sạch từng khoảng lớn. Nhiều nơi từng là
nương sắn, nương ngô của người Hutu giờ đây chỉ còn đá trọc
trơn bóng.
Như vậy, một bên là những đàn bò hùng hậu, bành trướng -
biểu tượng giàu sang và sức mạnh của các Tutsi, bên kia là các
Hutu chen chúc, láo nháo, không ngừng bị lấn chiếm: không có
chỗ, không có đất. Tất có người phải ra đi hoặc bỏ mạng. Đó là
tình hình ở Rwanda vào những năm năm mươi, khi người Bỉ
nhảy vào sân khấu. Bấy giờ họ trở nên rất hăng hái, vì đó chính
là lúc châu Phi trải qua thời điểm nguy kịch. Làn sóng đấu tranh
giành độc lập, chống thực dân dâng cao, do đó cần phải hành
động, phải quyết định. Bỉ thuộc số các mẫu quốc bị bất ngờ vì
phong trào độc lập này nhiều nhất. Brussels không có sách lược
gì, các viên chức của nó chẳng biết phải làm sao. Như thường
thấy trong các trường hợp tương tự, họ chỉ có một đáp án: lần
lữa, trì hoãn việc giải quyết vấn đề. Cho đến thời điểm đó, người
Bỉ cai trị Rwanda bằng bàn tay các Tutsi, dựa vào họ và sử dụng
họ. Nhưng Tutsi là tầng lớp Banyanvanda có trí thức và nhiều
tham vọng nhất, bây giờ chính họ đòi độc lập. Và đòi ngay lập
tức, điều mà người Bỉ hoàn toàn chưa sẵn sàng! Vậy là Brussels
đột ngột thay đổi chiến thuật: bỏ Tutsi và bắt đầu ủng hộ các
Hutu dễ bảo, biết phục tùng hơn. Brussels bắt đầu kích động họ
chống lại Tutsi. Chính sách này mang lại hiệu quả nhanh chóng.
Các Hutu được động viên, khuyến khích đã lên đường chiến
đấu. Năm 1959 ở Rwanda nổ ra khởi nghĩa nông dân.
