sống của người Dinka và Nuer lệ thuộc vào đòi hỏi và nhu cầu
của bò. Mùa khô, họ sống với chúng ở gần các con sông - Nile,
Ghazal và chủ yếu là sông Sobat, còn vào mùa mưa, khi cỏ bắt
đầu xanh trên những cao nguyên bao la, họ bỏ lại các dòng sông
và cùng đàn gia súc lên đường tới đó. Cuộc sống của họ trôi đi
trong nhịp điệu vĩnh cửu ấy, trong chuyến hành hương đi tới đi
lui gần như hành lễ giữa bờ sông và các trảng cỏ trên các cao
nguyên vùng Thượng Nile. Để tồn tại, họ phải có không gian,
đất đai vô biên, chân trời thênh thang rộng mở. Bị khép kín, họ
sẽ đau yếu bệnh tật, biến thành những bộ xương, lụi tàn và chết.
Tôi không biết cuộc chiến này bắt đầu từ đâu. Đã quá lâu rồi!
Có thể lính quân đội chính phủ đã ăn trộm một con bò của
người Dinka? Người Dinka đi giành lại con bò? Người ta bắt đầu
xả súng? Người chết ngã xuống? Một chuyện gì đó tương tự như
vậy hẳn đã phải xảy ra. Tất nhiên, con bò chỉ là cái cớ. Các quý
tộc Ả rập ở Khartoum không thể chấp nhận chuyện đám mục
đồng miền Nam có cùng các quyền lợi như họ. Người miền Nam
không muốn bị hậu duệ của những kẻ buôn bán nô lệ cai trị
mình trong một nước Sudan độc lập. Miền Nam đòi ly khai,
muốn trở thành một quốc gia độc lập. Miền Bắc quyết định tiêu
diệt quân phiến loạn. Các cuộc thảm sát bắt đầu. Người ta đưa ra
rằng cho đến nay, cuộc chiến này đã có một triệu rưỡi nạn nhân.
Đầu tiên, phong trào du kích Anya-Nya tự phát, tổ chức non
yếu, hoạt động trong vòng mười năm ở miền Nam. Sau đó, vào
năm 1983, đại tá nhà nghề John Garang, người Dinka, đã thành
lập Quân đội Giải phóng Dân tộc Sudan (QĐGPDTS), kiểm soát
phần lớn lãnh thổ miền Nam.
Đó là cuộc chiến lâu dài, bùng lên, lụi đi rồi lại bùng lên. Mặc
dù nó đã diễn ra ngần ấy năm, tôi chưa nghe thấy có người
muốn viết về lịch sử của nó. Ở châu Âu, có hàng tủ sách về mỗi
cuộc chiến tranh, các kho lưu trữ đầy tài liệu, các phòng riêng
