tưởng người ta dùng để xác định vị trí của mình và trật tự thế
giới. Người Da Trắng-Người Da Đen: trong mối quan hệ này cả
hai bên thường cùng cảm thấy không dễ chịu. Năm 1894, một
người Anh là Frederick Lugard cầm đầu một sư đoàn nhỏ tiến
sâu vào Tây Phi để chinh phục vương quốc Borgu. Trước tiên
ông ta muốn gặp nhà vua. Nhưng sứ giả thông báo rằng quốc
vương không muốn tiếp ông. Người sứ giả này, trong lúc nói
chuyện với Lugard, liên tục nhổ nước bọt vào ống tre đeo trước
cổ. Nhổ nước bọt là để bảo vệ và tẩy uế các hậu quả của việc giao
tiếp với người da trắng.
Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, lòng hận thù đối với người
khác, lòng khát khao muốn hạ nhục họ có gốc rễ trong các mối
quan hệ thực dân ở châu Phi. Ở đó, mọi thứ đã được phát minh
và thực hành một thế kỷ trước khi các hệ thống toàn trị đem
những kinh nghiệm tàn nhẫn và ô nhục này về châu Âu thế kỷ
XX.
Một hậu quả khác của việc tầng lớp dốt nát độc quyền giao
tiếp với châu Phi là: trong các ngôn ngữ châu Âu, vốn từ vựng
cho phép miêu tả thích đáng những thế giới khác, phi châu Âu,
không phát triển. Tất cả các lĩnh vực bao la của đời sống châu
Phi vẫn không được đào sâu, thậm chí không được đụng đến vì
sự nghèo nàn của ngôn ngữ châu Âu. Phải diễn tả lòng sâu của
rừng xanh, âm u và ngột ngạt như thế nào? Hàng trăm thứ cây
và bụi ấy, tên chúng là gì? Chúng ta chỉ biết những cái tên như
“cọ”, “bao báp”, “đại kích”, nhưng những thứ cây ấy không mọc
trong rừng. Rồi những cái cây mười tầng vĩ đại ở Ubangi và Ituri
kia - chúng tên gì? Những thứ côn trùng đủ loại thấy ở khắp nơi,
không ngừng tấn công và đốt ta ấy, gọi là gì? Đôi lúc có thể tìm
thấy tên La tinh, nhưng nó giải thích được gì cho một độc giả
bình thường? Đó mới chỉ là các khó khăn với thực vật và động
vật học. Còn toàn bộ lĩnh vực rộng lớn của tâm lý học, tín
