Người đời không ai biết
Trăng soi sáng tâm tư.”
Bài thơ đã mở ra cả một vũ trụ mênh mông chỉ với hai mươi chữ. Cái hay
của thế giới thi ca này không phải là cái hay của Hototogisu hay
Konjikiyasha[1]. Nó là sự tuyệt vời của một giấc ngủ vùi để quên đi mọi
thứ, sau khi đã quá mệt mỏi vì những thứ tàu thủy, tàu hỏa, quyền lợi, nghĩa
vụ, đạo đức, lễ nghĩa.
[1] Hototogisu là tạp chí thơ haiku hiện đại, ra đời vào năm Minh Trị 30
(1897). Konjikiyasha là một tiểu thuyết hiện đại thời Minh Trị của Ozaki
Koyo.
Nếu thế kỷ hai mươi cần có những giấc ngủ say như vậy thì thế kỷ hai mươi
cũng rất cần loại thơ ca thoát tục. Ðáng tiếc là ngày nay cả nhà thơ và người
đọc thơ đều bị ảnh hưởng bởi các nhà văn phương Tây nên chẳng còn ai
muốn chèo con thuyền nhỏ thong dong về với chốn đào nguyên cảm xúc.
Tôi vốn không phải là một nhà thơ chuyên nghiệp nên không có ý định
tuyên truyền hoặc thuyết giáo về cái hay của Vương Duy hay Uyên Minh
với thế giới ngày nay. Tôi chỉ nghĩ rằng những cảm hứng như vậy thì bổ ích
hơn là những buổi diễn kịch hay vũ hội. Tôi cho rằng nó còn hay hơn cả
Faust hay Hamlet. Và chính vì điều đó mà tôi một mình mang giá vẽ cùng
với túi họa cụ dấn bước trên con đường núi mùa xuân. Ðó là khao khát
được hấp thu không khí tự nhiên trong thơ Uyên Minh, Vương Duy, mong
muốn được tiêu dao trong thế giới không có những tình cảm đời thường dù
chỉ là chốc lát. Ðó là một nỗi đam mê.
Vì tôi cũng là một con người tồn tại trong thế giới nên tất nhiên là dẫu
mong muốn thế nào đi nữa thì chuyện thoát ly tình cảm đời thường cũng
không thể kéo dài mãi được. Uyên Minh chẳng phải là người quanh năm
ngắm núi Nam, Vương Duy cũng không thể ngủ thỏa thích trong rừng trúc
