ra cũng là nhờ chính sự kích thích ấy. Còn trong trường hợp này tôi không
rõ mình đã hòa tan với cái gì, nên không hề có sự kích thích. Và bởi vì
không có kích thích nên điều đó tạo ra một niềm vui sâu thẳm khó gọi tên.
Nó khác với thứ cảm xúc có vẻ ồn ào nhưng hời hợt, như những làn sóng
xôn xao khi gió thổi. Có thể hình dung điều đó giống như trạng thái hoạt
động của đại dương xanh thẳm với chiều sâu vô tận, trải mênh mông từ
châu lục này qua châu lục khác. Chỉ có điều mức độ hoạt động không mạnh
mẽ đến như thế. Nhưng lại có một điều may mắn. Vì sự thể hiện sức hoạt
động mạnh mẽ luôn kèm theo nỗi lo rằng sức mạnh kia đến một lúc nào đó
sẽ cạn kiệt. Trường hợp ở mức độ bình thường thì không có mối bận tâm ấy.
Lúc này đây, không những trong tâm hồn tôi, vốn mong manh khác thường,
không có nỗi ưu tư về chuyện năng lực mạnh mẽ kia liệu có suy giảm, mà
tôi đã thoát khỏi cả những vướng bận đời thường về chuyện xấu tốt, thiệt
hơn. Chữ “mong manh” tôi dùng ở đây chỉ có nghĩa đơn giản là khó nắm
bắt, chứ không nói đến sự lo sợ vì quá yếu đuối. Có lẽ phù hợp nhất cho
trạng thái này là chữ “thư thái” hay “ung dung” mà các thi sĩ vẫn hay dùng.
Nếu vẽ trạng thái này thì không biết sẽ phải thể hiện thế nào nhỉ? Nhưng
chắc chắn đó không phải là một bức họa thông thường. Cái mà chúng ta
thường gọi là hội họa không có gì khác hơn là sự thể hiện nguyên vẹn
những hình ảnh về phong cảnh, sự vật hay con người mà mình chứng kiến,
hay gạn lọc những điều đó qua cái nhìn thẩm mỹ của bản thân rồi đưa lên
nền vải. Người ta cho rằng chức năng của hội họa chỉ là vẽ hoa cho ra hoa,
nước cho ra nước, nhân vật hành động cho ra nhân vật, như thế là đã đủ rồi.
Những họa sĩ tài năng hơn mức tầm thường một bậc sẽ đưa cảm xúc vào
trong tác phẩm của mình, làm cho đối tượng mà mình cảm nhận hiện ra một
cách sinh động hơn trên bức vẽ. Họ là những kỹ thuật gia luôn tập trung để
ký thác cảm xúc đặc biệt của mình vào thế giới của vô vàn những sự vật
hiện tượng mà mình nắm bắt. Vì vậy, không thể nói rằng họ đang vẽ nếu
những sự vật hiện tượng mà họ quan sát không hiện ra lấp lánh trong từng
nét cọ. Họ chủ trương hội họa phải thể hiện một cách nhìn, cách cảm nhận
riêng, và họa sĩ vượt qua được các bậc tiền nhân, thể hiện sự quan sát, cảm
nhận ấy bằng cách tiếp thu chất liệu của những huyền thoại xưa cũ để sáng
