GƯƠNG CHIẾN ĐẤU - Trang 151

còn một số người tin như vậy. Tôi sở dĩ chép lại lời các kỵ sĩ Ả Rập chỉ để
độc giả thấy Ibn Séoud đã gặp những nỗi khó khăn ra sao khi muốn tân
thức hóa xứ sở. Khó khăn hơn Mustapha Kémal trong kế hoạch tân thức
hóa Thổ Khĩ Kỳ nữa. Vì dân Thổ đông hơn, lại tiếp xúc với phương Tây
nhiều hơn, thiếu nữ quý phái của họ tuy bị cấm cung thật nhưng cũng có nữ
giáo sư Pháp lại dạy và được đọc những sách Pháp từ Rousseau tới Hugo.
Còn các nhà tu hành Ả Rập, tức hạng người có học, có uy tín đối vơi dân
chúng, thì tới khoảng 1930, vẫn không tin rằng dùng một cái máy nhỏ, có
thể cách nhau hàng trăm cây số nói chuyện với nhau được. Thánh kinh
Coran có dạy điều đó đâu? Đúng là bị quỷ lừa gạt rồi. Nghe nó thì chết.

Ibn Séoud phải triệu tập các vị tu hành lại ở trong điện, bảo một vị đọc
những câu đầu trong kinh Coran trước ống điện thoại rồi một vị khác ngồi
trong một phòng rất xa cũng ở trong cung, cầm ống nghe. Lúc đó họ mới
nhận rằng không phải là lời của quỷ, vì giọng nói rất quen thuộc, vả lại quỷ
nào mà lại tụng kinh của Chúa?

Một lần khác, một vị đạo sư nào đó có đức hạnh, ngấm ngầm chống ông,
phá ông, ông được ty mật vụ cho hay, bèn phái người mời vị đó lại một
phòng giấy, cầm ống điện thoại lên nghe. Nghe được mấy câu, vị đó xanh
mặt lên: hành động của mình được kể tỉ mỉ, rành rọt ở trong máy. Sau cùng
có câu: “Ta tha lỗi cho đấy, nhưng từ đây đừng nói xấu nhà vua nữa nhé”.
Ông ta vội vàng quỳ xuống, hứa sẽ trung thành.

Đó, Ibn Séoud phải dùng những thuật như vậy, lúc thì ngọt, lúc thì xẳng,
mới thuyết phục được quốc dân theo con đường mới.

*
* *

Muốn cho nước phú cường thì phải nhờ canh nông và kỹ nghệ. Ả Rập vốn
là một xứ mục súc, phải tiến tới giai đoạn nông nghiệp trước rồi sau cùng