GƯƠNG CHIẾN ĐẤU - Trang 167

Ống dẫn dầu lửa đó dài khoảng 1750 cây số, phí tổn bao nhiêu, người Mỹ
cũng chịu nổi. Duy có điều này khó khăn là nó phải qua xứ Transjordanie
và Palestine, tức những xứ chịu ảnh hưởng của Anh. Anh dại gì cho phép.
Mỹ phải tìm một lối thoát khác: Syrie, một xứ độc lập từ 1945. Anh lại cản
đường nữa vì đã sớm mua chuộc chánh phủ Syrie. Nhưng trong chánh phủ
Syrie có một nhân vật rất ghét Anh, đã có hồi bị Anh giam vì ngờ rằng thân
Đức. Nhân vật đó là tướng Zaïm. Thực ra Zaïm chỉ thân Pháp và rất tôn
sùng Mustapha Kémal, muốn Âu hóa Syrie, diệt hết những thối nát trong
chính phủ.

Ông làm tổng tư lệnh quân đội Syrie, cùng với đồng chí lật đổ chánh phủ
ngày 23-3- 1949, được quốc dân hoan hô như một vị cứu tinh. Ba tháng sau
Ibn Séoud cho chính phủ Zaïm một số tiền là 6 triệu Mỹ kim trả làm mười
năm và Zaïm ký hiệp ước cho Mỹ đặt ống dầu qua đất Syrie. Chẳng cần
phải nói, ai cũng biết rằng 6 triệu Mỹ kim đó là của Mỹ. Thế là Mỹ đã vật
được Anh trong keo đầu.

Hai tháng sau, ống dẫn dầu chưa kịp đặt thì bỗng một đêm ba chiếc xe thiết
giáp đậu trước dinh Zaïm, quân lính xuống bao vây, giết vài tên lính hầu,
xông vào phòng Zaïm, bắn chết tươi ông này. Người cầm đầu vụ đó là đại
tá Hennaoui, bạn thân nhất của Zaïm. Anh đã vật lại Mỹ và thắng trong keo
nhì.

Rồi Anh lo củng cố địa vị ở Tây Á, liên kết Syrie, Irak, Transjordanie; Ả
Rập Séoud, Ai Cập, Yemen chống lại. Thời gian này cực kỳ lộn xộn; trong
các nước ở bờ biển Địa Trung Hải từ Ai Cập đến Irak, Syrie, luôn luôn có
những cuộc đảo chánh, thầy trò giết nhau, anh em giết nhau kết cuộc là
Hennaoui bị một người trong đảng hạ sát. Anh thua keo thứ ba, và cuối
cùng năm 1950 thì ống dẫn dầu xuyên Ả Rập đặt tới bờ Địa Trung Hải.

Ống đó dài 1783 cây số, trực kính rộng một thước, phí tổn 280 triệu Mỹ