GƯƠNG CHIẾN ĐẤU - Trang 51

1905, khi toà tuyên phán ly dị, ông làm lễ thành hôn với cô. Lần này ông
thành công trong hôn nhân, hai ông bà tâm đầu ý hợp. Hồi sắp cưới, ông
viết một bức thư dài bốn năm trang giấy, kể lể tâm sự:

“…Nếu cô không hiểu tôi nữa thì đời tôi sẽ hỏng, vì luôn luôn tôi hi vọng
thực hiện một ý muốn xa xôi, mờ mờ”. Ông phàn nàn là từ trước sống một
đời như cô độc, không tỏ tâm sự với ai, không gặp được người tri kỷ, có thể
cùng với ông than thở khi nghe bản nhạc hay, đọc một bài thơ đẹp; một
người vừa biết sống trong thực tế mà vừa yêu cái thế giới tưởng tượng,
nhận thấy những nỗi khổ của nhân loại mà mơ ước một xã hội hoàn thiện
hơn.

Hai ông bà qua đảo Jamaique hưởng tuần trăng mật, rồi trở về Glen Ellen,
sống trong một biệt thự, ông lại viết đều đều, phần nhiều là những tác phẩm
có tính cách xã hội như cuốn Gót sắt (Le talon de fer), cuốn Con đường (La
route). Cả hai cuốn đều bị chỉ trích, cuốn trên vì lời tiên đoán buồn thảm
quá, cuốn dưới vì tả xã hội bằng những nét hiện thực tối tăm quá.

*
* *

Năm 1907, ông thuê đóng xong một chiếc tàu đặt tên là Snark, tính tháng
mười sẽ đi Hawai, lênh đênh trên biển miền nam Thái Bình Dương, ghé
Samoa, Tasmanio, Nouvelle Zélande châu Úc, Nouvelle Guinée, Phi Luật
Tân, Nhựt Bản, Triều Tiên, Trung Hoa, Ấn Độ, rồi về châu Âu, thăm Đức,
Áo, Nga, để nhận xét và tả đời sống hoạt động của nhân loại.

Chương trình du lịch của ông là bảy năm. Trong hai năm đầu, nằm dưới tàu
ông viết được những cuốn: Chuyến đi của tàu Snark (La croisière du
Snark), Martin Eden, truyện một chiến sĩ xã hội, Mạo hiểm (Aventures) tả
đời sống ở quần đảo Salomon, Truyện biển miền nam (Les récits des mers
du sud), Dòng dõi kiêu hãnh (La maison de la fierté) gồm những truyện về