GƯƠNG HY SINH - Trang 65

đỡ tốn thì giờ : bà bèn sáng chế những món ăn, nhưng cách nấu không tốn
công, để cho thức ăn tự nó chín trong khi bà lại trường. Vừa coi nhà, vừa đi
học như vậy, mà năm sau bà thi thạc sĩ, đậu thủ khoa. Pierre Curie mới đeo
đuổi bà một năm rưỡi chứ có đeo đuổi mười lăm năm cũng là đáng.
Năm 1997, bà sanh con gái đầu lòng, em Irène – sau này cùng với
chồng là Frédéric Joliot cũng được giải thưởng Nobel – và ba tháng sau
công bố kết quả những thí nghiệm khoa học của bà.

*
Từ đó, bà vừa nuôi con, vừa nghiên cứu với chồng để phát minh
chất ra đi (radium-quang chất).
Sau khi nhà bác học Roentgen đã phát mình được quang tuyến, nhiều
người tiếp tục khảo cứu về các chất có huỳnh quang, và năm 1896, ông
Henri Becquerel nhận thấy rằng nh’ưng chất muối urane tự nó phát ra
những tuyến lạ lùng, c ảnhững khi trong tối. Hiện tượng phóng xa (đó,
chưa ai biết nguyên do ở đâu. Hai ông bà Curie cùng nhau nghiên cứu nó.
Trước hết phải tìm một phòng thí nghiệm. Ông xin được một
phòng bỏ trống, ở trường Vật lý. Phòng thiếu mọi tiện nghi. Mặc, Hai ông
bà bắt tay vào việc liền và vài tuần lễ sau, bà tìm được cách đo lượng
phóng xạ của uranium. Rồi bà nghiên cứu tất cả những chất hóa học để
xem có chất nào cũng phóng xạ như uranium nữa không, và bà thấy được
một chất nữa, chất thorium.
Bà đặt ra giả thuyết này là những chất như uranium, thorium sở dĩ
phóng xạ vì nó chứa một chất mới, có tính cách phóng xạ mà từ trước chưa
ai biết. Bà quyết tâm tìm ra được chất đó. Hai ông bà dùng chất pechblende
- một khoáng chất urane, phóng xạ rất mạnh - để nghiên cứu, phân tích, loại
lần lần những phần tử không phóng xạ, như mtộ viên cảnh sát đi lùng từng
nhà một để bắt một tội nhân, trốn tránh vậy. Kết quả, là hai ông bà thấy
chất phóng xạ trốn ở trong hai phần tử của chất pechblende. Như vậy là đã
kiếm được hai chất mới. Lòng nhớ tổ quốc vẫn dào dạt, bà đề nghị với
pong gọi một trong hai chất đó là polonium ( Pologne là tên tổ quốc của
bà), còn chất kia gọi là radium. Cuối năm1898, ông bà tuyên bố kết quả ở