thứ gia thứ giảm, không còn biết đâu là học thuyết nguyên truyền của Đức
Thích-Ca. Ông đâm ra ý nghĩ: phải sang tận quê hương Đức Phật để thỉnh
kinh mới mong khỏi tu hành lạc lối. Huyền-Trang bắt đầu học tiếng Ấn-Độ
và nhứt định đi Ấn-Độ cho kỳ được. Đến năm 28 tuổi tức năm 629, Huyền-
Trang bắt đầu cuộc thánh du vạn lý. Nếu sánh cuộc du hành truyền giáo của
thánh François Xavier thì tuy ông không đi nhiều nước như nhà truyền giáo
nầy, song công lao xuất du thì kham khổ của cả hai đều đáng khâm phục.
Ban đầu ông đi ra khỏi Trung-Hoa tức từ Trường-An đến Ngọc-Môn-Quan
rồi đến biên-thùy Trung-Hoa Ấn-Độ là Kapica. Ông sang Ấn Độ, đi cùng
khắp"xứ đạo huyền bí" nầy. Không nhà tu lừng danh nào ông không đến.
Không bảo tháp nào trứ danh ông không vào. Cuộc tìm đạo thỉnh kinh của
ông kéo dài trong 16 năm nghĩa là đến 44 tuổi ông mới về nước. Nhưng
đánh dấu lịch sử quyết liệt nhứt trên cuộc hành hương của ông là việc ông
gặp được Giới-hiền Pháp-sư, mà ông coi là bực thầy lý tưởng. Cuốn Kinh
Huyền-Trang được đại tăng tôn sư giảng là cuốn Du già luận tức bộ sách
xương sống của thánh kinh nhà Phật. Hết công trình thỉnh kinh của Huyền-
Trang trong chuyến đi mười mấy năm, khắp 128 xứ ở Trung-Á, ngày ngày
đêm đêm tu niệm, dịch sách, soạn kinh, tất cả đều được chi phối bởi tinh
thần chân tu và sáng suốt của tôn sư Cilabhadra. Ta thử tưởng tượng nếu
Huyền-Trang không gặp được thầy ông thì bao nhiêu gian khổ nghe nói đến
bắt hãi hùng của ông, bao nhiêu cố gắng cầu học của ông có được đi đến kết
quả như ông để lại cho đời vậy không. Ôi! Tình thầy trò quan trọng quá,
cao siêu quá.
2.- Còn bạn có biết một tổ chức tu hành gọi là đạo binh Giê-
Su(Compagnie de Jésus) thành lập tại La-Mã năm 1540 do một nhóm nhà
thông thái của Đại-hoc Paris mà thủy tổ là Ignace de Loyola không? Đó là
đạo binh tu hành sản xuất Alexandre de Rhodes với chữ quốc ngữ của ta
hay Teilhard de Chardin với thuyết tiến hóa toàn diện làm chấn động thế
giới hiện nay đó. Đạo binh Giê-Su người ta hay gọi bằng danh từ phổ thông
là Dòng Tên. Việc thành lập tổ chức vừa thánh thiện vừa thông thái vĩ đại
