trong trời đất / Phải có danh gì với núi sông mà lòng nôn nao. Kể ra chí trai
không thẹn nhưng suy cho cùng nhân sinh tự cổ mấy người theo được cụ?!
Thôi đành hài lòng với những việc mình làm và những gì mình có. Tuy
danh phận chẳng là gì và tâm tư còn nhiều trăn trở nhưng lòng thanh thản,
sống theo lời dạy của tiền nhân: Tri túc tâm thường lạc / Vô cầu phẩm tự
cao.
Mỗi lần qua phố cũ, dội lên những kỷ niệm trái ngược nhau lẫn lộn:
Một thời ấu thơ và niên thiếu ấm áp ngọt ngào. Những ngày phố phường
dập dìu kẻ bán người mua mà vẫn âm ỷ lòng phản kháng và ấp ủ một niềm
tin. Những ngày phố xá tiêu điều, người người ngơ ngẩn, tất bật lo miếng
ăn từng ngày, cuộc sống từng giờ. Trước những điều ngang trái, chẳng a
tòng với lũ nói theo nhưng cũng đành ngậm miệng. Con đường này, những
mái nhà này là chứng nhân một sự đổi thay đau đớn! Bây giờ phố phường
rộn rã tấp nập hơn xưa nhiều nhưng chủ nhân của những cửa hàng cửa hiệu
kia đều là những người xa lạ! Tôi chạnh lòng nhớ thương cha mẹ, nhớ
thương lớp người muôn năm cũ lương thiện tâm huyết mà sống vào thời
buổi nhiễu nhương. Cũng là buôn to bán lớn mà lúc này bị coi là kẻ ăn
bám, bóc lột cần lên án và cải tạo, chịu bao điều điêu đứng; lúc nọ được gọi
là… doanh nhân thành đạt góp phần to lớn cho sự hồi sinh của đất nước
nhưng trước hết là những kẻ thức thời?! Những doanh nhân, chủ trại thời
mở cửa giàu sụ lên nhanh lắm, không biết bằng cách nào và của cải không
biết nguồn gốc từ đâu mà không bị ai hạch hỏi tra xét truy nguyên, lại còn
được tung hô! Ngày xưa kẻ thừa cơ phất lên như diều gặp gió gọi là giàu
sổi, không ai trọng cả. Một ông nhà văn kịp mở ra cái dịch vụ gọi là văn
hóa doanh nhân và phồng mang thổi họ lên thành dũng sỹ đi buôn! Bây giờ
buôn bán nước bọt mà dễ kiếm được tiền, xoay được ghế. Dũng sỹ là danh
hiệu cao qúy dành cho những người quả cảm xả thân vô tư vì nghĩa lớn.
Với thương nhân, chỉ kẻ điên mới chịu hao của mất người để vơ vào điều
chẳng lợi lộc gì. Dù làm việc thiện cũng là mong thu về “một vốn bốn lời”!
Từ xưa, ông bà ta đã dạy rồi: Buôn ngay bán thẳng là đạo đức, là văn hóa
truyền thống của những người bán buôn lương thiện. Chẳng cần phải nghe
tán dóc! Nghề nào cũng có hai mặt cả. Thiện căn ở tại lòng ta. Nhân quả
