Đinh, một thằng cha vô tài bất tướng, thất nghiệp dài dài, ăn hại báo cô, đến
nỗi bố khinh vợ ghét, em gái coi rẻ. Hắn mơ ước được trúng số độc đắc, để
trả thù đời bằng cách làm đủ mọi việc từ thiện cho xã hội, giúp dân nghèo,
lưu danh thiên cổ. May, thần tài cười với hắn: Trúng số độc đắc, Phúc Cái
Đinh trở mặt. Hắn biến thành con quỷ dữ, thằng bần tiện. Trước hết hắn trả
thù ông bố, trước kia đã dám khinh rẻ hắn. Rồi trả thù vợ, em gái cũng có
tội như lão bố, đã dám khinh hắn là thằng vô học, thằng thất nghiệp. Suốt
từ đầu đến trang cuối, tác giả không nửa lời phê phán, chỉ cảm thấy nụ cười
lạnh, nụ cười nhếch mép của anh chàng họ Vũ giá băng này.
Con người từng trải cảnh đời, tình người, từng trải đến mức nhiều khi
cay nghiệt ấy, lại là người sống trung hậu, tình nghĩa đầy trách nhiệm với
bổn phận của mình, với nghề nghiệp, với bạn bè. Vũ Trọng Phụng đã viết
hàng loạt phóng sự, truyện ngắn, tiểu thuyết về “tình trường”, nhưng ông
lại rất ngây thơ về “tình riêng”. Ông chịu ảnh hưởng quan điểm của đạo
Khổng: “Nam nữ thụ thụ bất tương nhân”, nên khi đã đi hỏi vợ rồi mà vẫn
chưa hề gặp gỡ chuyện trò với vợ chưa cưới. Lấy nhau xong, bà Phụng mở
một hiệu sách nho nhỏ ở đầu phố Hàng Nón. Cảnh nhà Vũ Trọng Phụng
vẫn luôn túng thiếu. Đến nỗi tôi phải nói với nhà in Tân Dân cho ông nhận
sửa morat lấy thêm món tiền nhỏ sinh sống, thuốc thang. Những năm sau
đó Vũ Trọng Phụng ngã bệnh, người rất yếu rồi. Tôi còn nhớ ông còng
lưng, gập người chữa bản morat. Nhưng ông vẫn sửa rất cẩn thận, sửa lỗi
chính tả và có khi còn đề nghị tác giả thay đảo cả đoạn văn dài (tất nhiên là
những người viết, trong đó có Như Phong mới bước vào nghề, đều vui lòng
nghe theo lời ông). Nhà văn lớn của lịch sử văn học Việt Nam, thời ấy, đã
vì cơm áo vợ con mà làm cái công việc khổ sai này để một tháng nhận
thêm có 10 đồng.
Vũ Trọng Phụng đã làm việc gì đều làm cẩn trọng, hết mình. Bản thảo
của ông đầy đặn. Ông dùng loại giấy khổ học trò, chữ đúng ngòi “ma la”,
mực tím, nét rõ ràng. Bản thảo đưa cho Tiểu thuyết thứ Bảy dù mấy trăm
trang, cũng chỉ viết một lần mà vẫn rất sạch sẽ. Đó là điều khiến lũ chúng
