Ngày xưa chơi vườn phải đủ tứ quý: thông - mai - cúc - trúc. Cao hơn
nữa, còn đủ danh hoa, dị thảo, quái thạch, kỳ thư. Các bạn chơi cây, cố sao
đạt được tiêu chuẩn siêu đẳng này của làng chơi ở thời buổi khó khăn này.
Vườn cụ Vĩnh còn lưu sâu trong tôi, không thể nào quên: Một rừng đỗ
quyên, hoa nở ngút ngàn. Trong rừng quyên, bên dòng suối, hai pho tượng
nhỏ: ông trạng vinh quy ngồi ngựa, bà trạng đẹp tuyệt vời nằm võng. Bất
cứ chậu cảnh nào của cụ cũng mang một chủ đề. Kia, một rừng thông trồng
lối bạt phong, tưởng đâu rừng cây đang nổi gió. Đây, gã trò nghèo, theo sau
một bé con quảy gánh sách trên vai lũn cũn chạy theo thầy trong rừng trúc,
trèo non, vượt suối, nhập Tràng An. Hãy nhìn kĩ một tảng đá ong đặt trên
đĩa nước. Trong đá gài bốn năm mầm chuối non, một chú bé dắt trâu qua
đoạn cầu tre ngắn. Chỉ có vậy thôi mà người xem phải ngẩn ngơ suy nghĩ,
nhớ về thôn xóm cũ. Nếu lại là một kiều bào, chỉ cần hòn đá cô thôn ấy đặt
trên bàn, nỗi sầu xứ khôn nguôi, khó cầm nước mắt. Chậu cây cụ Vĩnh, đều
có thơ, có họa, có nhạc, gợi người xem ít nhiều phải băn khoăn, vui lẫn nỗi
buồn.
Chơi cây hoa, nhất định không bỏ đỗ quyên. Loại danh hoa này xuất xứ
tại làng Trình Xuyên, hữu ngạn dòng Trà Lý xuôi gần Nam Định. Ba loại:
hồng quyên, tử quyên, bạch quyên, nở độ thu đông, không ưa nhiều nước,
sợ nắng như lan, giữ gìn rất khó.
Tôi mới chỉ nói qua về lối chơi ngoại cảnh, cây vườn. Còn cách trang trí
nội thất thì cụ Vĩnh quả là một bậc thầy. Cũng như về chơi đá, cụ là một lão
sơn nhân, sành sỏi về đá cứ như một đạo sĩ sống cùng với đá. Cụ hiểu đá
hơn hiểu mọi vật trên đời. Nhân câu chuyện vui cạnh khay trà, cụ buông
cây đàn xuống chiếu, lặng nhìn chúng tôi một lúc, rồi cất tiếng cười: “Tôi
hiểu đá, tôi yêu đá... có thể ba kiếp trước, tôi là Bảo Ngọc trong truyện
Hồng lâu mộng, từ hòn đá Nữ Oa mà chui ra nhập kiếp trần. Mai đây, tôi
lại về với đá”. Cụ nói thêm: Xưa, kẻ hiền sĩ gặp xa giá Thiên tử ngoài
đường, không biết cúi đầu vái lạy. Nhưng đi qua rừng núi, ngẩng trông thấy
