Lucie rùng mình khi gã ném thêm hai khúc gỗ nữa vào giỏ, nhung
không thể nào đến đây mà tránh được gã thợ cưa trong lúc gã đang
làm việc. Từ đó, để cho gã không ác cảm, nàng luôn bắt chuyện với gã
trước, và thường gửi cho gã chút tiền uống rượu, gã sẵn sàng nhận
ngay.
Gã ta là kẻ tò mò, nhiều lúc Lucie quên bẵng gã đi khi chăm chú
nhìn lên mái và những ô cửa lưới sắt của nhà tù, lòng hướng về người
chồng, nàng sực tỉnh nhận ra gã đang nhìn mình, đầu gối quỳ trên
băng ghế thợ nhưng lưỡi cưa đã ngừng làm việc. “Nhưng đó không
phải việc của tôi!”, những lúc đó gã thường nói thế rồi hấp tấp quay lại
việc cưa xẻ.
Trong mọi thời tiết, dẫu tuyết giá mùa đông hay gió rét mùa xuân,
dẫu nắng nóng mùa hè hay mưa phùn mùa thu, rồi lại mùa đông tuyết
giá, ngày nào Lucie cũng đứng suốt hai giờ ở nơi ấy; hàng ngày khi ra
về, nàng đều gửi một cái hôn về phía bức tường nhà tù. Cứ năm hay
sáu lần thì Charles nhìn thấy nàng được một lần (nàng nghe cha nói
thế); có lúc hai, ba lần liên tiếp; có lúc mất một hay hai tuần mới nhìn
thấy được. Miễn chồng nàng có cơ hội nhìn thấy nàng là đủ, và vì cơ
hội đó nàng sẵn sàng đứng đó suốt ngày, bảy ngày một tuần.
Nàng cứ đến góc đường ấy đều đặn cho tới tháng Mười hai, trong
lúc cha nàng vẫn bình tĩnh bước đi trong cảnh kinh hoàng. Vào một
chiều tuyết nhẹ, nàng lại đến chỗ đứng thường lệ. Hôm ấy là một ngày
hội hè ăn mừng náo loạn. Trên đường tới đây, nàng đã thấy nhiều ngôi
nhà trang hoàng bằng những ngọn giáo nhỏ, trên đầu cắm những chiếc
mũ bé tí màu đỏ; có cả những những dải băng tam tài và khẩu hiệu
quen thuộc ghi dòng chữ “Nền Cộng Hòa Hợp Nhất Bất Khả Phân Ly
của Tự Do, Bình Đẳng, Bác Ái, hay là Chết!” - các chữ cái cũng mang
ba màu ưa chuộng.
Cửa tiệm tồi tàn của tay thợ cưa nhỏ tới mức không đủ chỗ để viết
trọn câu khẩu hiệu ấy. Gã đã nhờ ai viết đại câu ấy lên trên cửa và
người này phải vất vả lắm mới nhét được chữ Chết cuối cùng. Trên
