kỳ nhơn vận dụng máy hỗn nguyên nhất khí, từ thủa hồng mông chưa
phân trời đất, đuổi âm dương, phá ngũ hành, làm cho quyền tạo hóa
cũng không thể hạn chế được. Nhưng việc làm có nhiều loại; trên là
trời, dưới là đất, giữa là người. Trong ấy hoặc pháp, hoặc lý, hoặc sự,
hoặc vật đều chia thành môn loại. Lúc động, lúc tĩnh, lúc làm, lúc
nghỉ, lúc tiến, lúc thối, nhất thiết đều ra vào từ đó, tự nhiên ra ngoài ý
tưởng của người thường. Nhưng thường đủ quyền chế ngự người, cho
tạo hóa cũng không thể hạn chế được. Bởi thế có lúc diễn, thì phơi bày
ra vô cùng, có lúc độn thì tiêu tan về chỗ không có; có lúc diễn mà độn
thì bớt nhiều làm ít; có lúcđộn mà diễn thì hóa không làm có; chuyển
diễn về độn thì dùng sinh để sát, chuyển độn về diễn thì toàn sát để
sinh. Cho nên trong diễn có độn, trong độn có diễn, thần minh biến ảo,
chẳng khá suy lường, không phải giống như Cơ môn vậy. Cốt yếu lấy
âm dương ngũ hành để định phương vị sinh, vượng, tử, tuyệt. Lấy âm
dương ngũ hành để tính ngày giờ cô, hư, vượng, tướng. Đương
phương vị sinh vượng, đúng độ số vượng tướng, toàn diễn toàn độn,
tuy khá thù thắng, nhưng còn e sai lầm hào ly. Đương phương vị tử
tuyệt, gặp độ số cô hư, nhưng dùng diễn dùng độn, lại có thể chuyển
hung thành cát. Vận dụng phép diễn độn, kỳ diệu do ở lòng ta. Nhưng
lấy được cơ hỗn nguyên nhất khí, chẳng phải đúng người chẳng được.
Bởi thế người ta bảo “có người hay không có phép hay” là vậy đó.
Nay ta phân môn biệt loại để truyền cho người, kẻ tu trì cần phải biết
thận trọng”.
Nghe nói Đại Học sĩ Hào Đức hầu đọc bài khải bàn thơ luận đạo
của ta, tuy rất thán phục, nhưng vẫn cho câu Ma ha làm thể Chơn như
là đúng. Thế là ông lấy bệnh làm thuốc, tự cho là phải. Ta đã có nghe,
nỡ nào làm thinh chẳng có một lời nói lại cho sáng tỏ. Nhơn viết một
bức thư như sau:
“Trước đây, có tiếp được lai thư của quân hầu, nhưng vì gần ngày
mở giới đàn, nên chỉ đáp tạ sơ lược, chưa tỏ hết niềm riêng. Nay đọc
kỹ lời dạy bảo, tấc lòng khoan khoái, khác nào ngồi trong gió mát mùa
xuân vậy. Xưa Lý Đô uý có làm bài thơ Thiên vân bình thủy tặng thầy
