“Ngày mùng 4 tháng Tám (năm Giáp Tuất) tri khách gõ cửa báo
có sứ nhân nước Đại Việt đến; mời vào ra mắt, sứ giả là người tỉnh
Mân (Phúc Kiến), tay nâng một phong bì giấy vàng rất cung kính, sụp
lạy dâng lên, với lễ vật các thứ vàng nam mây song hoa, lụa vàng và
kỳ nam, dâng lễ xong, quỳ gối thưa rằng: ‘Đại Việt quốc vương đã lâu
ngày ngưỡng mộ lão hòa thượng, ngày nay đốt hương xa lạy, dâng
phong thư trước tòa sư tử, kính thỉnh cầu đạo giá lai lâm; nếu khứng
chịu lời, thực là phước lớn cho tiểu quốc’. Kể từ tiền vương có thư
mời, đến nay nữa là ba lần, mời đến ba lần, cũng đã thành tâm lắm
vậy”.
Xem đấy đủ thấy Quảng Nam Nguyễn vương thỉnh cầu Đại Sán
nguyên từ thời tiền vương (tức Phúc Trăn), đến nay qua lại đã đến ba
lần, và lần này ngoài bức thư của Đại Việt quốc vương (tức Phúc
Châu) còn có thư riêng của quốc sư Hưng Liên (Hoằng Quả) nữa.
Đồng thời chúng ta cũng biết rằng, nếu Tạ Nguyên Thiều phụng mệnh
đi rước Đại Sán, quả như lời Đại Nam liệt truyện tiền biên đã chép, thì
có lẽ chỉ một chuyến trong chuyến trước; còn người tỉnh Mân, sứ giả
thứ hai Đại Việt, trong chuyến này, sách Hoa di biến thái (quyển 22)
chép lời khẩu cung của chủ thuyền Quảng Đông, chuyến 36 năm Hợi
(1695), nói rằng:
“Nhưng mà Quảng Nam quốc vương lâu nay vẫn quy y Phật giáo
sẵn lòng hâm mộ Thạch Liên thiền sư, cư trú tại Quảng Đông Trường
Thọ am, là người có đạo đức thịnh tốt, cho nên mùa thu năm ngoái
từng sai Trần Thiêm Quan và Ngô Tư Quan, hai tên ấy làm chuyên sứ
đi qua Quảng Đông rước mời237”. Vậy khá biết “người tỉnh Mân,
chuyên sứ nước Đại Việt, mà Đại Sán đã bảo đấy, là chỉ hai người
Trần Thiêm Quan và Ngô Tư Quan. Hai người ấy hiển nhiên là thượng
khách từng qua lại buôn bán giữa Quảng Đông và Quảng Nam, nhưng
trong hai người, hình như Trần Thiêm Quan có một lai lịch có giá trị
hơn. Cứ theo báo cáo của bọn thương khách, chép trong sách Hoa di
biến thái (quyển 11), thì Trần Thiêm Quan từng làm thuyền trưởng
