của cuộc chiến tranh tại quê hương của anh, và trong lúc túng thế,
chúng tôi đã cho áp dụng các phương pháp gây tàn phá kinh khủng, đến
nỗi việc này đã phản bội hẳn lại hết tất cả những nguyên tắc căn bản
chính yếu của chúng tôi. Cuối cùng, chúng tôi đã cố gắng làm sao
thắng cho bằng được cuộc chiến tranh này để thỏa mãn sự kiêu căng
của xứ sở mình. Đó là lý do tại sao chiến tranh đã làm tan nát đất nước
của chúng tôi.
Trần Văn Kim gật đầu.
— Lỗi lầm nào cũng làm cho người chủ xướng bị nhiều thiệt thòi, và
Hoa Kỳ đã trả giá cho sự lầm lẫn của mình.
Joseph quyết định im lặng và không trả lời một lúc lâu.
— Kim, anh không bao giờ thấy hối tiếc về việc anh đã làm hồi năm
1936 hay sao? Anh không bao giờ hối hận vì đã ngoảnh mặt đi với cha
anh và đã làm tan nát hết gia đình anh sao?
— Chuyện này thường làm cho tôi rất đau buồn. Tôi biết là tôi rất
đau khổ trước cái chết của cha mẹ tôi và em gái tôi. Tôi biết, tôi đã phải
trả một giá rất đắt cho các điều tin tưởng về chính trị của tôi, nhưng lúc
nào tôi cũng biết là điều mình dấn thân vào nặng hơn các liên hệ gia
đình của mình.
— Có khi nào những cảnh tàn phá kinh hoàng vừa qua làm cho anh
phải suy nghĩ lại không? Có khi nào anh tự hỏi, liệu mình có chọn đúng
đường đi hay không?
Trần Văn Kim im lặng một lúc lâu trước khi lắc đầu nhè nhẹ.
— Bây giờ thì tôi đã thấy rõ là không còn cách nào để làm cho cha
tôi nhìn thấy được những gì tôi đã làm. Cha tôi đã không còn thể nào
hiểu được là lịch sử đang làm đổi thay thế giới. Cha tôi đã tưởng rằng
những đất đai, ruộng vườn mà người Pháp đã bất công đem chia cho
ông ấy, và ông ấy có thể giữ mãi cho mình. Sự can thiệp của Hoa Kỳ
vào Việt Nam có làm cho dòng lịch sử ngưng lại đôi chút và kéo dài
thêm các hy vọng hão huyền đó của cha tôi, nhưng thỏa hiệp hôm nay
đã đem dòng lịch sử chuyển mình trở lại. Rồi đây tất cả các đất đai,
