Nguyễn Hiến Lê & Giản Chi
Hàn Phi Tử
THIÊN XXXI
NỘI TRỪ THUYẾT HẠ - LỤC VI (Trích)
(NHỮNG THUẬT ĐỂ DÀNH MÀ DÙNG – THIÊN NỘI, HẠ - SÁU
ĐIỀU PHẢI XÉT KĨ)
Trong thiên này, Hàn Phi đưa ra 6 mối ẩn vi cần phải xét kĩ.
Kinh 1:Quyền giao cho kẻ khác.
Quyền thế không thể giao cho kẻ khác; quyền vua mất đi một thì quyền bề
tôi tăng lên gấp trăm. Vì vậy bề tôi mượn được quyền của vua thì thế lực
thêm nhiều, thế lực thêm nhiều thì trong (bách quan) và ngoài (chư hầu)
đều bị họ sử dụng, trong ngoài bị họ sử dụng thì vua bị che lấp (…)
c/ Thời Tấn Lệ công, sáu quan khanh được tôn quí. Tư Đồng và Trường
Ngư Kiểu can: “ Đại thần quá tôn quí thì đối địch với chúa và tranh giải
quyết việc nước, tư thông với nước ngoài, lập bè đảng, dưới làm loạn phép
nước, trên áp bức chúa, như vậy mà nước không nguy là điều chưa từng
thấy”
Lệ công bảo: “Phải", rồi giết ba quan khanh. Tư Đồng và Trường Ngư Kiểu
lại khuyên:
- Họ cùng một tội như nhau mà thiên vị không giết hết, thì kẻ còn sống sẽ
oán hận, rình cơ hội mà hại mình.
Lệ công bảo:
- Một buổi sáng mà ta đã diệt ba quan khanh, ta không nỡ lòng nào diệt hết.
Trường Ngư Kiểu đáp:
- Chúa công không nỡ diệt họ, nhưng họ sẽ nhẫn tâm hại chúa công.
Lệ công không nghe. Được ba tháng, ba quan khanh can lại gây loạn, giết
Lệ công, chia đất của ông.
