làm sao bây giờ”. Quản Trọng đáp: “Nhà vua muốn cấm chỉ sao không thử
thôi không mặc màu tía!” Hoàn Công bảo: “Phải” rồi nói với kẻ tả hữu: “Ta
rất ghét mùi hôi của màu tía”. Từ lúc ấy kẻ tả hữu có ai bận màu tía lại gần
ông, ông đều bảo: “Dang ra, ta ghét mùi hôi của màu tía”. Hôm đó, trong
cung không ai mặc màu tía nữa, hôm sau tại kinh đô không ai mặc màu tía
nữa, qua ngày thứ ba trong cõi không còn ai mặc màu tía hết.
(Còn một thuyết khác đại ý hệt như thuyết trên, nên chúng tôi bỏ)
c/ Tống Tương công giao chiến với Sở ở Trác cốc (một cái hang bên bờ
sông Trác). Quân Tống đã bày thế trận rồi mà quân Sở chưa qua sông.
Quan hữu tư mã là Cấu Cường chạy tới dâng kế:
- Quân Sở đông mà quân Tống ít, nên thừa lúc họ mới qua được nửa số,
chưa bày xong thế trận mà đánh thì họ tất thua.
Tương Công đáp:
- Quả nhân nghe người quân tử bảo: đừng tàn hại người đã bị thương, đừng
bắt người có hai thứ tóc, đừng đẩy người ta vào chỗ hiểm, đừng đánh trống
thúc quân tấn công khi người ta chưa bày xong thế trận. Nay quân Sở chưa
qua hết mà đánh họ, là trái với điều nghĩa; hãy đợi họ qua sông hết, rồi sẽ
đánh trống thúc quân tiến lên.
Quan hữu tư mã bảo:
- Nhà vua không thương dân nước Tống, để cho kẻ tâm phúc không được
trọn vẹn (tức là chết), chỉ là giả (nhân) nghĩa
Tương công bảo:
- Ông không trở về hàng ngũ, ta sẽ thi hành quân pháp. Quan hữu tư mã trở
về hàng. Quân Sở đã sắp thành thế trận, Tương công mới đánh trống thúc
quân. Quân Tống đại bại, ông bị thương ở bắp vế, ba ngày sau chết. Đó là
cái hoạ hâm mộ nhân nghĩa.
d/ Tề Cảnh Công đi chơi Thiếu hải (tức Bột hải ở ngoài khơi tỉnh Sơn
Đông). Một người trạm phi ngựa từ kinh đô tới tâu: “Tướng quốc Án Anh
đau nặng sắp chết, e công về không kịp”. Công vụt đứng dậy. Một người
trạm khác lại phi ngựa tới. Công sai thắng gấp con ngựa Phiền Táng
vào cỗ xe và sai Hàn Khu
đánh xe. Mới chạy được vài trăm bước, cho
rằng Hàn Khu đánh xe chậm quá, công giằng lấy dây cương, đánh xe lấy.
