thì không tốc mái cũng dột lấy dột để khi trời mưa. Thường thì cứ vài ba
năm mái nhà lại được lợp mới một lần. Ngay sau khi mùa gặt kết thúc,
những bó rạ đều tăm tắp, khô và có màu nâu vàng sẽ được ngoại cẩn thận
để riêng ra, để đợi đến ngày khô ráo sẽ nhờ người trèo lên lợp lại mái. Tôi
thích nhất cái không khí mỗi lần nhà được lợp mái rạ mới, bởi khi ấy, ngoại
thường nhờ cậu Nhân, bác Hoài, bác Lâm sang làm giúp, rồi sẽ mời họ ở lại
dùng cơm tối, ngoại sẽ thịt gà, đó là món lúc nhỏ tôi khoái khẩu nhất và
cũng luôn thèm thuồng nhất. Sau khi thợ lợp mái đã ăn no nê và ra về, mẹ
sẽ bày những thứ còn lại ra cho cả nhà ăn, thường thì chỉ còn ít cổ cánh hay
mấy miếng xương xẩu mà thôi. Ngoại lúc nào cũng nói răng yếu, thịt gà
dai, xương cứng nên nhất định không ăn. Dì Mừng và mẹ cũng nói không
thích ăn thịt gà, thế là chỉ có hai chị em chúng tôi tranh nhau ăn hết. Ngoại
tôi có nuôi mấy con gà, nhưng chủ yếu chỉ để đẻ lấy trứng đem bán, họa
hoằn vào ngày giỗ hai cụ và Tết thì ngoại mới nhốt lại để thịt mà thôi. Gà
thả rông trong vườn, có những tối bão về, ngoại lọ mọ ra xua gà vào
chuồng khiến chúng chạy tán loạn, xéo tan nát cả những luống rau, thế là
lại được nghe ngoại chửi trời, chửi đất, chửi đám gà một chặp.
Mảnh vườn nhà tôi tương đối rộng, nguyên một mặt nhìn ra sông Cái,
mặt bên kia thì giáp con lạch nhỏ từ sông chảy vào. Bên kia lạch là nhà
Đông, cũng là nhà hàng xóm gần nhất của chúng tôi theo kiểu ”gần nhà xa
ngõ”. Cầu ao của hai nhà ở đối diện nhau, vì thế mỗi lần bê mâm ra bờ ao
rửa bát gặp Đông, chúng tôi lại phải té nước nghịch một hồi mới chịu bê
mâm trở vào.
Ngôi nhà tranh quay lưng ra đường cái, ngoài phần giáp với sông và lạch
thì một bên hông nhà - phía sau bếp, giáp với mảnh đất nhà cậu Nhân, cháu
gọi ông ngoại tôi bằng chú ruột, nhưng cha mẹ mất sớm nên được ngoại tôi
nuôi từ nhỏ, coi cậu như con cái trong nhà, hễ có việc gì cần tới sức đàn
ông là cậu cũng xắn tay giúp. Nhà tôi cách nhà cậu qua một cái tường bao
bằng gạch ba-banh xây thấp, leo qua leo lại rất dễ dàng. Đối diện với bếp, ở
bên kia sân là một lối đi nhỏ lát gạch, nếu đi thẳng thì dẫn ra cầu ao kê
ngoài lạch nước, còn rẽ ngoặt về sau nhà thì dẫn ra đường cái. Hai bên ngõ
