Một hôm tôi quyết định thông báo cho giáo sư Bestombes biết rằng tôi
rất muốn trở nên can đảm để đáp ứng những đòi hỏi của tình hình và nhiệm
vụ dĩ nhiên là cao cả, nhưng khốn nỗi tôi gặp quá nhiều khó khăn cả về thể
xác lẫn tinh thần. Tôi đoán là ông sẽ coi mình là một thằng bố láo, ba hoa
xấc lấc đây... Nhưng không. Trái hẳn lại! Thầy tuyên bố rằng ông hoàn toàn
sung sướng thấy tôi đã thẳng thắn bộc lộ trạng thái bối rối tình cảm của
mình.
“Thế là anh đang khá hơn rồi đấy, anh bạn Bardarmu! Hoàn toàn đơn
giản là anh đang khá lên!” Và đây là kết luận của ông. “Cái điều tâm sự anh
vừa cho tôi biết, hoàn toàn tự phát, tôi coi đó là một chỉ dẫn rất khích lệ về
tiến bộ đáng kể trong tình trạng tinh thần của anh đó, Bardamu ạ... Hơn
nữa, ngay từ năm 1802, Vaudesquin, nhà quan sát khiêm tốn nhưng rất sáng
suốt, đã tóm tắt kết quả quan sát của ông về sự sa sút tinh thần của binh sĩ
thời Đế chế, trong một báo cáo khoa học đến nay đã trở thành kinh điển,
tuy rằng các sinh viên thời nay hờ hững rất không đúng; theo tôi, ông đã
ghi lại rất đúng đắn và chính xác những hiện tượng gọi là “tự thú” - dấu
hiệu tốt hơn cả - diễn ra ở những bệnh nhân tâm thần đang hồi phục. Gần
một thế kỷ sau, Dupré vĩ đại
của chúng ta, cũng từ một triệu chứng
tương tự, đã lập ra được một danh mục nổi tiếng từ thời ấy, trong đó hiện
tượng giống thế được thể hiện dưới tiêu đề “tập hợp kỷ niệm”
tác giả thì, một khi đợt điều trị được tiến hành đúng hướng, hiện tượng ấy
là tiền đề cho sự tháo chạy tán loạn hàng loạt những ý niệm ưu phiền và
giải thoát vĩnh viễn cho trường ý thức của mình, tóm lại đó là một hiện
tượng khác nữa trong quá trình phục hồi tâm lý. Ngoài ra Dupré còn sáng
tạo một thuật ngữ khá hình ảnh mà ông là người độc quyền: “tháo tỏng suy
tư về giải thoát”
. Ông dùng thuật ngữ này để đặt tên cho cái hiện tượng
vừa kể, thường kèm theo ở bệnh nhân một cảm giác sung mãn mãnh liệt,
một sự phục hồi rất rõ ràng các hoạt động ngoại tiếp, trong đó đáng kể là sự
phục hồi giấc ngủ, bệnh nhân bỗng ngủ li bì suỗt mấy ngày liền, cuối cùng
đến giai đoạn bội hoạt hóa rất rõ nét các chức năng sinh dục, đến mức
không hiếm những trường hợp ta thấy cũng bệnh nhân ấy trước đó còn lãnh
