Tay bồi phòng, một tay chủ gia đình, muốn nói giấu cho tôi biết rằng
những thằng cha sĩ quan thuộc địa vinh hiến kia, tay nâng ly rượu, thề với
nhau nếu bắt gặp được tôi thì chúng sẽ cho tôi một cái tát rồi quẳng ngay
xuống biển. Tôi hỏi tay ấy, tại sao lại thế, tay ấy bảo không biết gì cả và hỏi
lại tôi đã làm gì để đến nông nỗi đó. Chúng tôi chỉ biết ngớ ra với nhau. Chỉ
vì tôi dại mồm dại miệng, thế thôi.
Có thể là người ta không để cho tôi đi cùng với những người khó vừa
lòng được như thế. Họ cũng quá rỗi rãi, suốt ba chục ngày trời bó cẳng với
nhau lại chẳng có bao nhiêu chuyện để mà ham mê. Hơn nữa trong đời
thường, ta thử nghĩ mà xem, trong một ngày bình thường thôi, có ít nhất là
một trăm kẻ muốn anh chết quách đi, chỉ vì anh vướng chân họ trong cái
hàng người chen chúc dưới ga xe điện ngầm, hay là họ đi qua căn hộ của
anh họ ganh tị với anh, hay là họ mót đái mà cứ phải xếp hàng chờ đợi anh,
rồi còn chuyện các con anh, và bao nhiêu chuyện khác. Không dứt. Chuyện
đời là thế. Trên con tầu thì chuyện chen chúc càng dễ thấy ra, và lại càng
khó chịu.
Trong cái lò ninh âm ỉ này, lớp bọt váng của những sinh vật bị nung
sôi này vón lại với nhau, những linh cảm về một sự cô liêu mênh mông ở
thuộc địa sắp chôn vùi họ và cả số phận của họ, khiến họ đã phải rên rỉ như
những kẻ sắp chết. Họ níu kéo nhau, họ cắn xé, khốn khổ khốn sở. Vai trò
quan trọng của tôi ở trên tầu mỗi ngày lại càng tăng lèn một cách diệu kỳ.
Những sự xuất hiện hiếm hoi của tôi ở nhà ăn, lặng lẽ và thoáng qua, lại
càng thực sự tạo thêm sự kiện, cứ mỗi lần tôi bước vào nhà ăn là cả một
trăm hai chục hành khách ấy giật thót lên và xì xào với nhau...
Các sĩ quan của cái chế độ thuộc địa ấy lèn nhau với những ly rượu
khai vị quanh bàn của thuyền trưởng, những tay nhân viên thu thuế của các
ty thuốc lá, nhất là các cô giáo Congo, mà tầu Đô đốc Bragueton chở cả lô
cả lốc, từ những giả thiết có ác ý đi đến những suy diễn vu khống để đôn
tôi lên thành một con quỷ sứ.
Lúc lên tầu ở Marseille, tôi bất quá cũng chỉ là một thằng mơ mộng
chẳng có nghĩa lý gì, thế mà bây giờ, do tác động của sự tập trung trêu chọc
này của những tên bợm rượu và những con mụ nứng trôn, tôi bỗng dưng
