Trong toàn bộ cái đêm tối đầy đặc ấy, đến mức giá có duỗi cánh tay ra
ngang vai cũng không nhìn thấy được bàn tay của chính mình nữa, thì tôi
chỉ còn biết mỗi một việc, hoàn toàn chắc chắn, là cái việc trong đó hàm
chứa những ham muốn giết chóc ghê gớm không kể xiết.
Cái mõm của lão tham mưu trưởng ấy chỉ ngừng sủa khi trời đổ tối và
chúng tôi đã được ném vào cõi chết, để rồi hôm sau lại sủa tiếp, thường
nhằm lúc mặt trời lặn. Chúng tôi thình thoảng cũng có phản ứng với lão
bằng những cú chây ì, hoặc làm ra bộ không tiếp thụ được những chỉ lệnh
của lão, cũng có khi là cứ loanh quanh lẩn quất trong doanh trại thèm được
lúc nào hay lúc ấy, cho đến khi không còn một gốc cây nào để ấn nấp, thì
cuối cùng cũng đành phải nhích dần đến cái chết một chút; khi ấy thì bữa
cơm tối của ông tướng cũng đã dọn ra.
Rồi mọi sự diễn ra từ cái thời điểm ấy, phó mặc cho may rủi. Có khi
thấy mà có khi không thấy đâu cái trung đoàn của chúng tôi và ngôi làng
Barbigny. Ấy thế rồi nhờ có một sự lầm lẫn mà lại tìm ra nhau: khi chúng
tôi hú họa tiến gần được đến nơi đóng quân của trung đoàn, đám lính gác
đêm thấy động thì cứ bắn phứa. Tất nhiên là cuối cùng cũng nhận ra nhau,
rồi thường là suốt đêm ấy phải bắt tay vào đủ mọi thứ cỏ vê, từ khuân vác
những bao tải chứa cỏ mạch cho ngựa, xách hàng chục xô nước tràn phè
sóng cả ra ngoài, đứa nọ lại còn chửi đứa kia, nhưng đứa nào cũng mệt lử
cò bợ, buồn ngủ rũ ra....
Sáng ra lại lên đường, cả nhóm liên lạc năm người, để phục vụ hành
dinh tướng Des Entrayes, để tiếp tục cuộc chiến tranh.
Nhưng cũng lắm lúc chúng tôi chẳng tìm được ra trung đoàn ở đâu thì
chỉ còn nước chờ sáng, cùng nhau lòng vòng trên những con đường lạ lẫm
quanh các xóm làng đã tản cư hết sạch hoặc trong những khu rừng trụi khả
nghi mà chúng tôi thường phải tránh xa vì dễ đụng độ với bọn tuần tra Đức.
Tuy vậy vẫn phải tìm lấy nơi nào yên yên để chợp mắt cho qua đêm. Làm
sao mà tránh cho hết được. Từ cảnh này lại càng thông cảm với nỗi cực của
những chú thỏ hoang.
Tình thương đến với chúng tôi kỳ cục thế đấy. Giá có ai bảo lão trung
tá Pinçon rằng lão là một kẻ sát nhân bẩn thỉu khốn kiếp thì không chừng
