Họ coi tiếng đại bác cũng chỉ là một thứ tiếng ồn. Mà cũng nhờ có cái
tiếng ồn ấy thì các cuộc chiến tranh mới kéo dài được chứ. Ngay cả những
kẻ đã và đang làm chiến tranh cũng không thể hình dung được nổi cái đó.
Đạn bắn thủng bụng, thì người ta vẫn có thế tiếp tục nhặt nhạnh mấy chiếc
dép cũ quăng bên đường, cho rằng “vẫn còn xài được”. Cũng như chú cừu
trúng thương vào sườn, trong cơn giẫy chết trên đồng cỏ vẫn cố gặm lấy
gặm để mấy búp cỏ non. Phần đông con người ta chỉ chết vào phút chót;
những kẻ khác thì khởi sự chuyện đó từ hai chục năm trước, có khi còn
sớm hơn thế nữa. Đó là những con người khốn khổ trên trái đất này.
Về phần tôi, tôi chẳng phải đứa khôn ngoan gì cho lắm, nhưng cũng
đã trở nên thực tế để làm một kẻ hèn nhát thật sự. Tất nhiên, vì cái quyết
định ấy mà tôi phải làm ra vẻ bình thản ghê lắm. Không biết có phải vì thế
mà rõ thật trớ trêu, tôi lại gây được tín nhiệm với lão đại úy của chúng tôi,
chính lão Ortolan, người đã quyết định giao cho tôi đêm hôm ấy một nhiệm
vụ tế nhị. Lão kín đáo giải thích cho tôi biết rằng, tôi phải khẩn trương để
trước khi trời hửng có thể đến được Noirceur-sur-la-Lys, một thị xã dệt,
cách làng chúng tôi đóng quân mười bốn cây số
. Tôi phải đến tận nơi
để đảm bảo chắc chắn là có quân địch ở đó. Về chuyện này thì từ hồi sáng,
các phái viên được cử đi đều nói ngược lại. Tướng Des Entrayes càng sốt
ruột. Nhân chuyện đi trinh sát này, tôi được phép chọn một con ngựa ít
khuyết tật nhất của trung đội. Từ lâu tôi đã không được thoải mái một mình
một ngựa, nên cứ như thể mình đột nhiên được làm một chuyến ngao du.
Nhưng thoát được khỏi chốn này thì còn là chuyện hão huyền.
Do đầu óc đang mệt mỏi, nên ngay sau khi lên đường, dẫu tôi có làm
gì nữa thì cũng chưa thể tự hình dung được chính xác và chi tiết về vụ án
mạng đang tiến hành cho chính mình. Tôi tiến lên, từ gốc cây này qua gốc
cây khác, trong tiếng sắt thép khua vang bên người. Chỉ một thanh kiếm
đẹp của tôi thôi, cũng đủ âm vang bằng cả một cỗ dương cầm rồi. Lúc ấy
có lẽ trông tôi đáng thương, nhưng dù thế nào thì kệch cỡm là cái chắc.
Không biết tướng Des Entrayes nghĩ gì mà phái tôi đi trong cái khung
cảnh tĩnh mịch như thế lại khoác lên người đủ thứ chũm chọe inh ỏi? Chắc
