HÀNH TRÌNH TRÍ THỨC CỦA KARL MARX - Trang 37

lại để chống đối, đàn áp. Những hoạt động cách mạng tạm lắng xuống thì
những hoạt động tư tưởng lại bùng lên. Phong trào này gọi là: "Nhóm thiên
tả về triết học Hegel" và tiếp tục phong trào "Nước Đức mới". Tư tưởng ở
Đức lúc đó do ba nhà triết học nổi tiếng chi phối: Fichte, Schelling, Hegel.
Họ tạo lập ra học thuyết duy tâm, nghĩa là một triết lý cho rằng nguồn gốc
mọi thực tại là tinh thần. Nhưng tinh thần chỉ là tinh thần biết mình là tinh
thần nếu "phóng ngoại" nhập thế. Do đó, vật chất lịch sử là những biểu lộ
hữu hình của tinh thần. Cái thực tại mà thực chất là tinh thần này cũng là
thực tại sống động, chuyển biến, không im lìm, không ngưng đọng, do đó
phải tìm hiểu theo quá trình phát sinh hình thành, diễn biến của nó. Sự phát
sinh và diễn biến của thực tại chủ yếu căn cứ vào mấy định luật chính, mà
định luật căn bản là sự mâu thuẫn. Nhưng tất cả những sinh hoạt trên đều là
sản phẩm của tinh thần và rút cục, đưa trở lại thành tinh thần. Từ mấy điểm
căn bản trên của triết lý duy tâm, nảy ra hai khuynh hướng: khuynh hướng
thiên hữu và bảo thủ, coi triết lý Hegel như một hệ tư tưởng biện hộ cho
việc duy trì chế độ quân chủ và tình trạng xã hội đương thời, và khuynh
hướng thiên tả, coi triết học Hegel như một động cơ cải tạo xã hội bằng
những phê phán, tôn giáo, hệ tư tưởng, chế lập chính trị xã hội với những
người như Feuerbach, Strauss, và sau cùng bằng thực tiễn cách mạng với
Mác... Nói cách khác, những người "thiên tả" theo Hegel tuy có chỉ trích và
chủ trương cách mạng, nhưng lại tin rằng có thể xóa bỏ tôn giáo, cải tạo xã
hội chỉ bằng phê phán lý thuyết. Đến Mác, mới thực sự coi việc cải tạo xã
hội, xoá bỏ tôn giáo chủ yếu là một hành động cách mạng.
Mác đã sinh ra trong một bầu không khí văn hóa chính trị, xã hội có
những biến đổi xáo trộn về trật tự xã hội, có sự hình thành manh nha những
ý tưởng xã hội triết lý cách mạng. Sự nghiệp của Mác là tiếp nhận những
cái "tích cực" của những người đi trước để thiết lập một chủ nghĩa đã và
còn đang tác dụng lớn lao vào lịch sử.