thư này cho ông ấy. Song nhất thiết phải mang thư trả lời của ông ấy trở về,
nhớ là nếu không có câu trả lời thì đừng vội về.
Già Mikolai cầm thư và cùng với người làm lên đường. Buổi tối người
làm trở về, không có Mikolai. Cha tôi nghĩ có lẽ già ngủ đêm tại trang trại
Ustrzyca và hôm sau cùng trở về với người láng giềng của chúng tôi.
Nhưng một ngày trôi qua không thấy Mikolai; ngày thứ hai trôi qua, không
thấy; ngày thứ ba, không thấy. Ở nhà mọi người bắt đầu than vãn. Cha tôi
sợ chó sói đã tấn công lão trên đường trở về, liền cử người đi tìm. Mọi
người tìm kiếm và không thấy bất kì dấu tích gì. Cha tôi cử người đến tận
Ustrzyca. Ở Ustrzyca người ta nói là lão có đến nhưng không thấy ông chủ,
lão hỏi xem liệu ông chủ có thể đến đâu, sau đó lão đã vay của người đầy tớ
trong nhà bốn rúp và ra đi, không biết đi đâu. Chúng tôi bấn loạn cả đầu óc,
không biết chuyện đó có nghĩa gì. Hôm sau những người được cử đi thăm
dò ở những làng khác trở về với thông tin là không thể tìm thấy lão ở bất kì
chỗ nào. Bấy giờ chúng tôi đã bắt đầu khóc than cho lão. Mãi đến ngày thứ
sáu, buổi tối, đang sắp xếp công việc cho người nhà thì nghe ở ngoài cửa có
tiếng lau chân vào thảm, tiếng ho húng hắng và tiếng lầm bầm gì đó trong
mồm, cha tôi nhận ra ngay đó là già Mikolai.
Đúng là già Mikolai, lạnh cóng, đói lả, bơ phờ, râu ria dính đầy những
hạt muối đóng băng trắng xóa, không còn nhận được ra người.
— Mikolai, ôi Chúa ơi, già đã làm cái quái quỷ gì suốt trong những
ngày qua hả?
— Làm cái gì, làm cái gì? - Mikolai lầm bầm.
— Lão phải làm gì đây? Không gặp được ông chủ ở Ustrzyca, lão đi
Bzino. Ở Bzino người ta bảo khốn nạn cho lão rồi, ngài Ustrzycki đã đi
Karolowka. Lão lại đi Karolowka. Ở Karolowka cũng không có ông ấy.
Khốn nạn thân đời, hay là ông ấy phải đi sưởi nhờ ở góc bếp nhà ai? Hay
ông ấy không phải là ông chủ? Ông ấy chắc không đi bộ như mình. Lão nói
không sai. Từ Karolowka lão đã cuốc bộ đến tận phố huyện, bởi vì người ta
bảo ông chủ đi về thị trấn. Còn ông ấy ở thị trấn giải quyết việc quái gì, ông
ấy là thị trưởng chắc? Ông ấy lại đã đi phủ thống đốc. Chẳng lẽ lão quay về
