Người nhìn tôi ngạc nhiên:
— Con làm sao thế?
Mặt tôi đỏ như gấc. Suýt chút nữa thì máu đã phun ra ngoài mặt. Mắt
tôi tối sầm lại. Việc đặt Hania ngang hàng với một gã có chút địa vị nào đó,
tôi coi như là lời báng bổ kinh hoàng đối với thế giới ước mơ và hi vọng
của mình, và tôi đã không kìm nén được tiếng thét phẫn nộ trong lòng. Và
lời nhạo báng thần thánh ấy, thật oái oăm và đau đớn, lại phát ra từ chính
miệng cha tôi. Đó là gáo nước lạnh đầu tiên của thực tế tưới vào niềm tin
nóng bỏng của một gã trai mới lớn, viên đại bác đầu tiên cuộc đời nhắm
bắn vào ngôi nhà mộng ảo kì bí, nỗi thất vọng và vỡ mộng đầu tiên mà vị
đắng của nó ta phải nếm trải với nỗi bi quan và sự thiếu tin tưởng. Song
cũng như một thanh sắt nung đỏ, khi giọt nước lạnh rớt xuống thì sẽ kêu lên
xèo xèo, rồi ngay lập tức bay hơi và biến vào hư vô, tâm hồn nóng bỏng
của con người cũng giống y như thế. Do ảnh hưởng của cú va chạm đầu
tiên gây ra bởi bàn tay giá lạnh của thực tế, tâm hồn ta sẽ kêu lên đau đớn,
song ngay sau đó, bằng nhiệt huyết của bản thân mình, chính thực tế sẽ bị
hun nóng lên.
Những lời nói của cha tôi tạm thời đã làm tôi bị chấn thương và bị
chấn thương một cách lạ lùng, bởi dưới sức ép của ảnh hưởng ấy, tôi không
có ác cảm đối với cha, mà lại ác cảm với Hania. Nhưng về sau, bằng sức
mạnh của sự phản kháng nội tâm kì lạ, sức mạnh chỉ có được ở thời kì
thanh xuân trai trẻ, tôi đã xua đuổi được nó thật xa và vĩnh viễn ra khỏi tâm
hồn mình. Cha tôi không hiểu chút gì về sự phấn kích của tôi và cho rằng
chẳng qua vì tôi quá lo lắng đến trách nhiệm được giao phó, điều đó ở tuổi
tôi là lẽ đương nhiên, và thay vì tức giận, cha đã khen ngợi tôi, do vậy ý
định ngăn cản việc giáo dục cao hơn đối với Hania cũng giảm bớt đi. Tôi
đã thỏa thuận với cha rằng tôi sẽ viết thư cho mẹ, người còn một thời gian
dài nữa phải ở nước ngoài, và sẽ đề nghị mẹ đưa ra quyết định cuối cùng về
việc đó. Tôi không còn nhớ đã có lúc nào mình viết được một bức thư dài
với những lời lẽ nồng nhiệt như vậy. Trong thư tôi kể cho mẹ nghe về cái
chết của già Mikolai, những lời trăn trối cuối cùng của lão, những ý
nguyện, lo ngại và hi vọng của riêng tôi; tôi đã động đến những dây đàn
