không có bất kì sự thay đổi nào, từ những tấm hình tổ tiên nhà Selim: các
kiếm khách và lính cờ vẫn được treo trên tường giống hệt ngày xưa. Cụ cố
Mirza đáng sợ - đại tá kị binh tinh nhuệ thời vua Sobieski vẫn nhìn vào tôi
giống như ngày xưa, bằng cặp mắt xếch thù địch, còn khuôn mặt bị những
vết kiếm chém chằng chịt giờ đây còn xấu xí và đáng sợ hơn nhiều. Người
thay đổi nhiều nhất là ông Mirza, cha Selim. Mái đầu vốn đen giờ thành
xam xám, chòm râu rậm đã trắng gần hết, còn kiểu dáng Tácta trong các
đường nét trên gương mặt ngày càng lộ rõ hơn. Ôi, sự khác biệt giữa ông
Mirza và chàng Selim bộc lộ mới rõ ràng làm sao, giống như sự khác biệt
giữa bộ mặt xương xẩu, khắt khe, thậm chí ác nghiệt với khuôn mặt thực sự
thiên thần, đẹp như bông hoa, tươi rói và ngọt ngào. Song tôi cũng thật khó
miêu tả trọn vẹn tình yêu mà ông già biểu lộ đối với chàng trai và ánh mắt
của ông khi dõi theo từng cử chỉ của chàng.
Không muốn gây cản trở đối với cha con họ, tôi tránh ra phía rìa,
nhưng ông già, vốn hiếu khách như một quý tộc Ba Lan đích thực, ngay lập
tức đã ôm lấy tôi, xiết chặt tay và giữ ở lại qua đêm. Tôi không đồng ý ngủ
lại đó, bởi nóng ruột muốn về nhà, song buộc phải nán lại dùng bữa tối. Rời
trang trại Chorzele lúc đêm khuya và khi tôi về tới gần nhà thì đã quá nửa
đêm. Trong làng không ô cửa sổ nào còn sáng đèn, chỉ thấy từ xa phía bìa
rừng có ánh lửa leo lét phát ra từ một lò rượu đun bằng củi. Dưới những
căn nhà lụp xụp, lũ chó lên tiếng sủa. Trên con đường trồng hàng cây lipa
dẫn vào dinh thự gia đình chúng tôi chỉ thấy một màu tối đen, mặc dù đã
căng mắt ra nhìn. Một người nào đó đi xe ngựa ngang qua bên cạnh, vừa đi
vừa thì thầm cất tiếng hát, song gương mặt anh ta thì tôi không nhận ra. Tôi
cho xe chạy thẳng vào trước gian tiền sảnh của dinh; các cửa sổ vẫn tối
thui; rõ ràng tất cả mọi người đang ngủ, chỉ có lũ chó từ tất cả mọi phương
vội vàng chạy tới bu xung quanh cỗ xe ngựa. Tôi xuống xe và đưa tay ra gõ
cửa, song mãi không đánh thức được ai. Chợt cảm thấy buồn, bởi vẫn nghĩ
thầm rằng mọi người sẽ chờ đón tôi. Sau một lúc khá lâu, qua lớp kính cửa
sổ mới thấy ánh sáng lướt qua lướt lại rộn lên đây đó và một giọng nói còn
ngái ngủ, qua đó có thể nhận biết giọng Franek hỏi vẳng ra:
— Ai đó?
