người lính rất già, thậm chí lại có khi họ đào lên một người với cái đầu
ngựa chết. Cô gái trẻ nắm lấy tay anh và hỏi: “Cậu đã làm gì em trai tôi?”
Đại úy d'Aulnay-Pradelle bồi thêm, dĩ nhiên rồi, mắt y xanh lè đến mức soi
sáng gương mặt Albert như một ngọn đuốc. Giọng y chính là giọng của
tướng Morieux. “Đúng vậy, giọng y vang như sấm. Cậu đã làm gì người
anh em này, quân nhân Maillard?”
Sau một cơn ác mộng như trên, anh bừng tỉnh lúc rạng sáng.
Trong khi cả doanh trại hoặc gần như thể còn đang ngủ, Albert suy nghĩ
rất lung, trong bóng tối của gian phòng lớn, trong hơi thở nặng nề của đồng
đội và trong tiếng mưa rơi trên mái nhà, những suy nghĩ đó mỗi phút lại
càng trở nên đen tối, u sầu, đáng sợ hơn. Những gì anh đã làm cho đến lúc
này thì anh không hối hận, nhưng anh không thể tiến xa hơn. Hình ảnh cô
gái trẻ vò nhàu trong bàn tay bé bỏng bức thư được thêu dệt từ những lời
dối trá cứ trở đi trở lại trong đầu anh. Những gì anh đang làm đây liệu có
giống một con người? Nhưng còn có thể hủy bỏ mọi sự được không?
Những lý do để tiếp tục cũng ngang bằng những lý do để thoái lui. Bởi vì
rốt cuộc, anh tự nhủ, giờ mình không đi khai quật xác chết để che đậy sự
dối trá mà mình đã trót phạm phải vì lòng tốt! Hoặc vì yếu đuối, cũng thế
cả thôi. Nhưng nếu mình không đào mộ cậu ta, nếu mình tiết lộ toàn bộ vụ
việc thì mình sẽ bị kết tội. Anh không biết mình sẽ bị làm sao, chỉ biết việc
này rất hệ trọng và sẽ gây những hậu quả đáng sợ.
Cuối cùng, khi trời sáng, anh vẫn chưa quyết định gì, không ngừng trì
hoãn thời điểm phá vỡ tình trạng khó xử kinh khủng đó.
Một cú đá vào mạng sườn khiến anh tỉnh giấc. Anh hoảng hốt, vội vàng
ngồi dậy. Cả gian phòng đã rộn lên những tiếng hét và những âm thanh rậm
rịch, Albert nhìn quanh nhìn quất, hoàn toàn lạc lõng, chưa thể định thần thì
bỗng thấy từ trên trời rơi xuống và sừng sững cách mặt anh chỉ vài xăng ti
mét bộ mặt nghiêm trọng và sắc lạnh của đại úy Pradelle.
Viên sĩ quan nhìn anh chằm chằm rất lâu, sau đó y thở dài thất vọng rồi
giáng cho anh một cái tát. Theo bản năng, Albert chống đỡ. Pradelle mỉm
cười. Một nụ cười sảng khoái, chẳng nói lên điều gì.
