Nó chết cách đây tròn một năm.
Nỗi đau càng tăng lên gấp bội khi mà, suy cho cùng, với ông, đó là lần
đầu tiên Édouard tồn tại. Bỗng ông hiểu ra mình thương đứa con trai ấy
nhường nào, thương một cách mơ hồ, thương một cách miễn cưỡng: ông
ngộ ra điều đó vào cái ngày mà ông nhận thức ra thực tế phũ phàng là ông
sẽ không bao giờ gặp lại nó nữa.
Không, chưa đến mức đó, những giọt nước mắt, mỏ cặp trong ngực và
lưỡi kiếm trong họng nói với ông.
Tệ hơn nữa, ông cảm thấy tội lỗi vì đã xem cái tin con trai mình hy sinh
như một sự giải thoát.
Trọn đêm ông không tài nào chợp mắt, ông lại thấy Édouard lúc còn nhỏ,
mỉm cười với những kỷ niệm đã bị vùi sâu đến mức khi nhớ lại, ông cứ ngỡ
như hãy còn mới mẻ. Không theo một thứ tự nào, ông hẳn không thể nói là
việc Édouard hóa trang thành một thiên thần nhỏ (nhưng lại tự gắn thêm
đôi tai của quỷ Lucifer, nó không coi chuyện gì là nghiêm túc cả, hẳn là khi
ấy nó mới tám tuổi) xảy ra trước cuộc tiếp xúc với ông hiệu trưởng trường
cấp hai có lâu không, cuộc gặp vì những bức tranh mà nó đã vẽ, trời ơi,
những tranh vẽ đó, thật là xấu hổ. Thật là tài năng.
Ông Péricourt không giữ lại bất cứ thứ gì, không đồ chơi trẻ em, không
ký họa, không tranh màu nước, chẳng gì cả. Có thể Madeleine có giữ
chăng? Không, không đời nào ông dám hỏi con gái.
Và đêm đã qua như thế, những kỷ niệm, những tiếc nuối, đâu đâu cũng là
Édouard, thời còn bé, thời thanh niên, thời đã lớn, và điệu cười của nó, một
điệu cười tuyệt vời, niềm vui sống đó, giá như không có cách cư xử đó, sở
thích khiêu khích không biết chán đó… Có nó, ông Péricourt không thể vui
được bởi ông vốn kinh sợ sự phóng đãng. Ông giống vợ ở điểm này. Khi
cưới gia tài của bà (bà xuất thân từ dòng họ Margis, chuyên sản xuất sợi),
ông đã thừa hưởng từ bà một vốn văn hóa trong đó một số thứ được xem
như là những tai ương. Ví dụ đám nghệ sĩ. Nhưng ở chừng mực nào đó, vào
thời ấy, ông cũng đã tập quen với cái phương diện nghệ sĩ của con trai
mình, nói cho cùng, có khối người cũng đạt được thứ gì đó trong cuộc sống
