cố nén, những nụ cười lấp ló, những đốt tay gập lại xoa lên trán anh, sự hòa
hợp giữa hai người. Anh rất thương Madeleine. Được tin anh chết, có lẽ chị
ấy buồn lắm, giống như tất cả những phụ nữ mất người thân. Sau đó, thời
gian, vị bác sĩ tài ba… Một cái tang, dần dà rồi người ta cũng quen.
Chẳng có gì so sánh nổi với cái mặt của Édouard trong gương.
Với anh, cái chết luôn ở đó, luôn khơi lại những vết thương của anh.
Và ngoài Madeleine ra thì còn ai? Một vài đồng đội, và trong số đó, bao
nhiêu người còn sống? Ngay cả anh, Édouard kẻ may mắn, cũng đã chết
trong cuộc chiến đó, thế thì nói xem, những người khác… Cũng còn bố
anh, nhưng chẳng có gì để nói về bố anh cả, hẳn bố anh đang lo cho công
việc, vất vả và buồn bã, việc được tin con trai hy sinh hẳn đã không khiến
ông dừng bước quá lâu, ông chỉ lên xe và nói với Ernest: “Đến Trung tâm
chứng khoán!” bởi vì ông phải đưa ra những quyết định, hoặc “Đến
Jockey!” bởi vì người ta đang chuẩn bị bầu cử.
Édouard không bao giờ ra ngoài, toàn bộ thời gian anh ở trong căn hộ,
trong sự nghèo khổ. À mà không, không thực sự như vậy, sự nghèo khổ
chắc lẽ còn tệ hơn, không phải, điều khiến anh mất tinh thần, đó là sự tầm
thường, sự thiếu thốn, là không có điều kiện sống. Gì rồi ta cũng quen thôi,
có người nói vậy, nhưng mà không đâu, đúng là Édouard không quen được.
Khi có đủ nghị lực, anh đứng trước gương, nhìn mặt mình, không, không
có gì thuyên giảm, không bao giờ anh còn có thể tìm ra một nét giống
người trong cái họng hở hoác không hàm, không lưỡi đó. Những cái răng to
tướng đó. Thịt da đã săn lại, những vết thương đã được đốt, nhưng sự hở
hoác đó vẫn còn nguyên vẻ dữ dội, hẳn mục đích của việc ghép mặt chính
là như thế, không phải để giảm bớt sự xấu xí của bạn mà để đưa bạn đến
chỗ cam chịu. Về sự nghèo khổ thì cũng thế thôi. Anh sinh ra trong một thế
giới cao sang, nơi người ta không đếm tiền vì nó không quan trọng. Chưa
bao giờ anh là một đứa trẻ tiêu hoang, cho dù ở trường, trong số bạn bè
cùng lớp, anh đã thấy những đứa vung tiền qua cửa sổ, những đứa đam mê
cờ bạc… Nhưng cho dù không tiêu hoang thì thế giới quanh anh vẫn luôn
rộng rãi, dễ dàng, khá giả, phòng ngủ rộng lớn, ghế ngồi xa hoa, ăn uống
