Giọng nói của Merlin kéo y về với thực tại, về với thực tế rằng y, với tư
cách người đứng đầu công ty, giờ đang ngập tới cổ; mấy thằng nhân viên
quèn đó để sau.
— Và rồi… còn có lính Đức, - Merlin nói.
Ông vẫn chỉ cử động đôi môi.
— Lính Đức?
Henri bật dậy trên ghế. Tia hy vọng đầu tiên. Bởi vì, nếu đó là vấn đề thì
y đang ở trên sân nhà. Về vấn đề lính Đức, không ai có thể ganh đua với y.
Đầu Merlin vừa cử động, không phải, nhưng cử động đó quá nhẹ nên lúc
đầu Henri không nhận ra. Rồi nghi ngờ xuất hiện, lính Đức, đúng thế,
nhưng mà lính Đức nào? Bọn chúng đến đây làm quái gì? Hẳn là mặt y đã
phản ánh đúng tâm trạng y bởi vì Merlin trả lời như thể ông đã hiểu nỗi
nghi hoặc của y.
— Nếu anh đến Dargonne… - ông bắt đầu nói.
Rồi ông dừng lại. Henri hất hàm, này, nói đi, chuyện này là thế nào?
— Có những ngôi mộ của lính Pháp, - Merlin nói tiếp, - nhưng bên trong
lại là lính Đức.
Henri há hốc miệng như cá, rụng rời trước thông tin này. Thảm họa. Xác
chết cũng chỉ là xác chết, được. Với Pradelle, khi đã chết rồi, dù có là
người Pháp, người Đức hay người Senegal thì y cũng cóc cần. Trong những
nghĩa trang này, không hiếm khi phát hiện thi thể của một người lính ngoại
quốc, một gã nào đó bị lạc, có khi nhiều nữa là đằng khác, những người
lính thuộc những đơn vị tấn công, những người lính trinh sát, các đợt
chuyển quân đi đi về về không ngừng nghỉ của các đơn vị chiến đấu…
Những chỉ thị nghiêm ngặt đã được đưa ra về vấn đề này: phải tuyệt đối
phân tách xác lính Đức với thi thể của những người anh hùng thắng trận, có
những khu đất riêng được dành cho việc chôn lính Đức trong các nghĩa
trang do Nhà nước xây. Nếu chính phủ Đức, cũng như Volksbund Deutsche
Kriegsgraberfursorge, Cơ quan Bảo trì Mộ phần Quân đội Đức, thảo luận
với các nhà chức trách Pháp về số phận cuối cùng của hàng chục nghìn “hài
