rộng rãi, nơi những anh lính đang hấp hối, vài người bị thương nặng, rất
nhiều người què quặt đủ kiểu đang ở chung, cũng là nơi những người khỏe
mạnh nhất, dù bị nẹp, vẫn chơi bài bằng cách nhòm qua lớp băng.
Nhờ chiếm được cứ điểm 113, bệnh viện tiền phương, vốn đã lắng lại vài
tuần gần đây trong khi chờ đợi hiệp ước đình chiến, lại hoạt động trở lại,
nhưng, vì cuộc tấn công này không gây nhiều tổn thất cho lắm, người ta
duy trì ở đó một nhịp độ bình thường, chưa từng thấy từ khoảng bốn năm
nay. Thời các xơ y tá có thể tập trung đôi chút vào việc chăm sóc những
anh lính bị thương đang chết khát. Khi mà các bác sĩ không buộc phải từ
chối chữa trị cho những người lính khá sớm trước khi họ chết thật. Khi mà
các bác sĩ phẫu thuật chưa được ngủ chút nào sau bảy mươi hai tiếng đồng
hồ không còn phải oằn người vì chuột rút, do phải luôn tay cưa xương đùi,
xương chày và xương cánh tay.
Vừa đến nơi, Édouard đã phải chịu hai lần phẫu thuật tạm. Chân phải của
anh bị gãy nhiều chỗ, dây chằng và gân bị đứt hết, anh sẽ phải khập khiễng
cả đời. Cuộc phẫu thuật quan trọng nhất là để dò các vết thương trên mặt
nhằm lấy các dị vật ra (trong chừng mực cơ sở thiết bị của một bệnh viện
tiền phương cho phép). Người ta tiêm vắc xin cho anh, làm những thủ thuật
cần thiết để khôi phục đường hô hấp, ngăn chặn nguy cơ hoại thư, những
vết thương đã được rạch rộng ra để khỏi bị nhiễm trùng; phần còn lại, tức
những gì trọng yếu, phải giao lại cho bệnh viện hậu phương được trang bị
tốt hơn trước khi nghĩ đến việc gửi anh thương binh này đến một bệnh viện
chuyên khoa nếu anh không chết.
Lệnh trên đưa xuống là phải chuyển gấp Édouard tới bệnh viện khác và,
trong khi chờ đợi, người ta cho phép Albert ở lại chăm sóc anh. Chuyện về
anh, được kể và biến thể rất nhiều lần, giờ đã lan truyền khắp bệnh viện.
May thay, người ta có thể cho anh lính bị thương nằm phòng riêng, trong
một khu chuyên biệt nằm ở tòa nhà cuối cùng phía Nam, nơi họ sẽ không
phải thường xuyên nghe thấy tiếng rên rỉ của những kẻ sắp chết.
Gần như bất lực, Albert chứng kiến cảnh Édouard hồi lại từng chút một,
khó nhọc, lộn xộn, và trong lĩnh vực này anh không biết nhiều. Đôi lúc, anh
