cùng với nhịp tim, những đợt sóng liên tục khiến anh đau đớn vô cùng khi
moóc phin giảm tác dụng. Đầu óc anh giống như một chiếc hộp cộng
hưởng, mỗi đợt sóng lại kết thúc bằng một tiếng va đập trầm đục, giống
như tiếng những phao tiêu va vào bờ khi tàu cập bến.
Anh cũng có cảm giác ở chân. Chân phải của anh bị một viên đạn tai ác
bắn nát và anh đã góp phần làm cho vết thương nặng hơn khi đi cứu Albert
Maillard. Nhưng nỗi đau đớn cũng dịu đi dưới tác động của thuốc phiện.
Anh mơ hồ nhận ra mình vẫn còn chân, và đúng là như vậy. Cái chân gãy
nát, nhưng nó vẫn có thể có ích (ít nhất là một phần) trong những công việc
mà ta có quyền chờ đợi ở một cái chân trở về từ Chiến tranh thế giới thứ
nhất. Nhận thức của anh về các sự kiện vẫn mờ mịt rất lâu, đắm chìm dưới
những hình ảnh. Édouard sống trong một giấc mơ hỗn độn và triền miên,
trong đó những gì anh đã thấy, đã biết, đã nghe, đã cảm được đến lúc này
tiếp nối nhau một cách lộn xộn.
Đầu óc anh trộn lẫn thực tế với các hình vẽ, các bức tranh, như thể cuộc
sống chẳng là gì khác một tác phẩm bổ sung, đa hình dạng trong viện bảo
tàng tưởng tượng của anh. Vẻ đẹp sắp tàn trong tranh Botticelli
, nỗi sợ
hãi bất chợt của cậu bé bị thằn lằn cắn trong tranh của Caravaggio
gương mặt của bà bán dâu tây bốn mùa ở phố Martyrs, vẻ mặt nghiêm
trang của bà luôn làm cho anh xao động, hoặc là, rồi các bạn sẽ biết tại sao,
cái cổ áo giả của bố anh, người có nước da phớt hồng.
Ngay giữa bức vẽ đơn sắc tạo bởi những câu chuyện vặt vãnh thường
nhật, những nhân vật trong tranh của Bosch
, những người khỏa thân và
những chiến binh cuồng nộ, bức “Cội nguồn thế giới”
thường đều đặn
hiện ra. Thế nhưng anh mới xem bức tranh này một lần, xem trộm ở nhà
một người bạn. Để tôi kể với các bạn, chuyện xảy ra lâu rồi, trước chiến
tranh, hồi ấy anh mười một, mười hai tuổi gì đó. Anh vẫn đang học ở
trường Sainte-Clotilde. Thánh Clotilde, con gái của Chilpéric và Carétène,
đúng là một con đĩ chết tiệt, Édouard đã vẽ ả trong mọi tư thế, bị ông cậu
Godégisil chọc lò, bị Clovis phịch từ phía sau, và, vào khoảng năm 493, ả
thổi kèn cho vua Burgondes cùng với Rémi, giám mục thành Reims, từ
