này. Anh đã tự ý làm chuyện đó, nhưng nói thế nào nhỉ, anh không sao diễn
đạt được những gì anh cảm thấy, sự bất công này… Đó không phải lỗi của
ai cả và cũng là lỗi của tất cả mọi người. Nhưng cần phải nói rõ điều này,
nếu không có anh lính Maillard bị chôn sống ấy, có lẽ anh đã ở nhà mình,
nguyên vẹn. Khi ý nghĩ này xâm chiếm anh, anh bật khóc, không kìm được,
dù sao thì ở đây người ta khóc cũng không ít, bệnh viện này chính là điểm
hẹn của nước mắt.
Khi những nỗi khổ đau, lo âu, buồn rầu câm nín trong chốc lát, chúng
liền nhường chỗ cho việc nghiền ngẫm, trong đó hình ảnh của Albert
Maillard phai nhạt dần trước hình ảnh của trung úy Pradelle. Édouard
chẳng hiểu gì câu chuyện về cuộc gặp mặt đại tướng, về việc suýt nữa thì
phải ra hội đồng chiến tranh… Lớp cảnh đó hiện lên vào hôm trước khi anh
được chuyển viện, khi anh bị thuốc giảm đau làm cho mụ mị, những gì còn
lại đều mơ hồ, lỗ chỗ. Trái lại, hình ảnh rõ nét nhất là chân dung nhìn
nghiêng của trung úy Pradelle, bất động giữa làn đạn, nhìn xuống chân
mình, đi xa dần, rồi bức tường đất đó đổ sụp xuống… Cho dù anh không
hiểu nguyên do, Édouard vẫn không hề nghi ngờ rằng Pradelle đóng vai trò
nào đó trong những gì đã xảy ra. Bất kỳ ai cũng sẽ giận sôi lên ngay lập
tức. Nhưng, càng thu hết can đảm trên chiến trường để đi tìm một người
bạn chiến đấu bao nhiêu thì giờ đây, anh càng cạn kiệt năng lượng bấy
nhiêu. Anh xem những suy nghĩ của mình như những hình ảnh nhạt nhẽo,
xa vời, dường như chỉ có một mối quan hệ gián tiếp với anh, không có chỗ
cho sự tức giận, cũng chẳng có chỗ cho niềm hy vọng.
Édouard suy sụp kinh khủng.
… và mình cam đoan với cậu rằng hiểu cuộc đời cậu không phải khi nào
cũng dễ dàng. Mình chỉ không biết liệu cậu có được ăn no không, liệu các
bác sĩ có trò chuyện với cậu đôi chút không, và, như mình vẫn hy vọng, rốt
cuộc thì người ta có phẫu thuật ghép cho cậu không, như mình đã được
nghe, và cũng từng nói với cậu về chuyện này rồi đấy.
Việc cấy ghép đó… Còn lâu mới thực hiện được. Albert nhầm to, cách
tiếp cận tình hình của anh là hoàn toàn trên lý thuyết. Tất cả những tuần lễ
