- Là người đầu tiên phiên âm từ chữ Nôm ra chữ Quốc ngữ nhiều tác
phẩm như Lục Vân Tiên, Truyện Kiều, Phan Trần, Đại Nam quốc sử diễn ca,
Gia huấn ca... khiến các vốn quý của dân tộc đến được với mọi người.
- Là người đầu tiên soạn các loại từ điển đối chiếu kiểu châu Âu: Pháp -
Hán - Việt Hán, Việt - Pháp.
- Là người Việt đầu tiên làm chủ bút một tờ báo bằng chữ Quốc ngữ (Gia
Định báo).
- Là người Việt đầu tiên chủ trì một tập san tư nhân (tờ Thông lệ khoa
trình, chủ yếu cho học sinh).
- Là người đầu tiên viết bằng tiếng Pháp về sử Việt Nam và ngữ pháp
tiếng Việt để dạy cho người nước ngoài.
- Là người đầu tiên viết du kí bằng chữ Quốc ngữ.
- Là người Việt đầu tiên viết về văn hóa phương Đông đăng trên tạp chí
của Hội Địa lí Pháp, tham gia diễn đàn khoa học quốc tế (1863).
- Là người Việt đầu tiên có mặt trong Ban tổ chức Hội nghị quốc tế (Hội
nghị về Đông phương học với sự tham gia của đại diện 33 nước trên thế giới
năm 1873).
- Là người Việt đầu tiên được giới học giả đương thời xếp trong số 18 nhà
bác học thế giới; hội viên đầu tiên của các Hội Học thuật nước Pháp.
SỰ NGHIỆP TRƯỚC TÁC
Cho tới khi mất ở tuổi 61, Trương Vĩnh Ký đã để lại 118 tác phẩm lớn
nhỏ kể cả tiếng Việt lẫn tiếng Pháp, không kể những công trình còn đang dở
dang. Ngoài những sách dạy người Pháp học tiếng Việt, dạy người Việt học
tiếng Pháp được soạn rất nhiều, các tác phẩm của họ Trương có thể chia
thành sáu loại;
1. Nghiên cứu về lịch sử, địa lí như sử kí An Nam, Sử kí Trung Quốc, tập
giáo trình về Địa lí Nam Kì...
