khắc khoải, suy sụp, và giành lại sự sáng suốt, điềm tĩnh như thường
lệ.
Cho nên Rambaldo trông thấy chàng hiệp sĩ, qua những thao tác chăm
chú và nhanh như cắt, đang xếp các quả thông thành hình tam giác,
sau đó, tại các cạnh của nó, xếp thành những hình vuông, rồi kiên trì
tính tổng số quả thông của các hình vuông tại hai cạnh góc vuông,
đem so sánh với tổng số quả thông của hình vuông tại cạnh huyền.
Rambaldo hiểu, lúc này mọi sự đang diễn tiến theo nghi lễ, theo quy
ước, theo công thức, thế còn đằng sau, đằng sau là gì? Một nỗi day
dứt không xác định ùa tới, cậu tự biết, mình hoàn toàn nằm ngoài thể
lệ cuộc chơi… Thế rồi, phải chăng ngay cả cái ý chí hoàn thành cuộc
báo thù cho cái chết của cha, ngay cả cái nhuệ khí chiến đấu, đầu binh
vào đạo quân của hoàng đế Charlemagne, chúng cũng thế, chỉ là các
nghi lễ để mà mình không bị chìm nghỉm trong sự trống rỗng, như cái
sự nhặt quả thông lên đặt quả thông xuống của chàng hiệp sĩ
Agilulfo? Nghẹt thở khắc khoải trước những vấn nạn bất ngờ, cậu trai
trẻ Rambaldo nằm lăn ra đất mà khóc lên rưng rức.
Cậu cảm thấy có cái gì đó xoa lên mái tóc mình, một bàn tay, một bàn
tay sắt, nhưng nhẹ bẫng. Agilulfo đã quỳ xuống bên cậu:
- Gì vậy cậu em? Sao lại khóc?
Các trạng thái bấn loạn, tuyệt vọng, hoặc giận dữ trong người khác
lập tức truyền cho Agilulfo một sự trầm tĩnh và vững tâm tuyệt đối.
Cái cảm giác thấy mình được miễn nhiễm trước những sự chấn động
và những nỗi thống khổ mà các con người hiện hữu là đối tượng, dẫn
chàng đến việc đảm nhận một thái độ trưởng thượng và che chở.
- Xin ngài thứ lỗi – Rambaldo nói – có lẽ do mệt mỏi. Trọn đêm tôi
đã không thể chợp mắt, và bây giờ tôi thấy mình như thể đang bị bấn
loạn. Tôi thèm được thiếp vào giấc ngủ ít ra một chốc… Nhưng bây
giờ trời cũng đã sáng. Vậy còn ngài, cũng thao thức, sao ngài chịu
được?
