con là đủ, miễn sao lợi ích của cả hai được đáp ứng càng nhiều càng tốt. Nói
cách khác, ngay cả khi vợ chồng bất đồng quan điểm trong chuyện chi tiêu,
hai người vẫn có thể đi đến quyết định cuối cùng nếu quyết định đó làm hài
lòng một bên và không phương hại đến lợi ích của bên còn lại. Người ta
thường gọi đây là mô hình “hộ gia đình hiệu quả”. Nó chỉ ra một đặc trưng
của kết cấu gia đình, đó là suy cho cùng các thành viên không phải là những
người xa lạ mới gặp nhau hôm qua, mà được gắn kết với nhau lâu dài. Vì thế
cho nên các thành viên trong gia đình (vì lợi ích của chính mình) có thể ngồi
xuống cùng thảo luận mọi chuyện nhằm đảm bảo đưa ra quyết định tốt nhất
cho cả gia đình. Ví dụ như nếu gia đình có một công việc kinh doanh nào đó
(có thể là một nông trại hay một doanh nghiệp nhỏ) thì trước hết người ta sẽ
cố gắng kiếm càng nhiều tiền càng tốt, sau đó mới tính đến chuyện chia tiền
lời.
Christopher Udry kiểm chứng giả thuyết này tại khu vực nông thôn Burkina
Faso, nơi mà mỗi thành viên trong gia đình (vợ chồng, hoặc những người
vợ) làm đồng trên những thửa ruộng riêng rẽ.
Trong phạm vi một hộ gia
đình hiệu quả, tất cả đầu vào (nhân công lao động, phân bón, v.v...) nên được
phân bổ đồng đều để tối đa hóa tổng thu nhập của gia đình. Dữ liệu thu được
hoàn toàn bác bỏ giả thuyết này: Trong thực tế những mảnh ruộng do phụ nữ
cày cấy đồng loạt bị phân bổ ít phân bón hơn, ít nhân công lao động hơn so
với ruộng của cánh đàn ông. Kết quả là sản lượng trồng trọt đồng loạt thấp
hơn so với mức có thể đạt được. Bón thêm một ít phân có thể làm tăng sản
lượng lên đáng kể, nhưng bón quá nhiều vượt mức ban đầu lại không mấy
tác dụng. Tốt nhất là bón thêm một ít phân cho mọi thửa ruộng thay vì quá
nhiều phân cho một thửa duy nhất. Nhưng người dân Burkina Faso hầu hết
lại sử dụng phân bón cho thửa ruộng của người chồng. Nếu phân bổ thêm
một ít phân bón cộng với một ít nhân công lao động cho thửa ruộng của
người vợ thì sản lượng của hộ gia đình có thể đã tăng thêm 6% mà không
cần tốn thêm tiền. Những hộ gia đình trong nghiên cứu trên đây đều đã
quăng tiền qua cửa sổ chỉ vì họ không thống nhất được cách sử dụng nguồn
lực của gia đình một cách hợp lý nhất.
