Giả định ngầm trong mô tả về bẫy nghèo là người nghèo nên ăn thỏa thích
đúng theo nhu cầu của mình. Đây hiển nhiên là một ẩn ý của đường cong
chữ S dựa trên cơ chế sinh lý học cơ bản: Nếu được ăn uống đầy đủ hơn,
người nghèo bắt đầu làm những điều ý nghĩa hơn và thoát khỏi vùng bẫy
nghèo, như vậy rõ ràng họ ăn càng nhiều càng tốt.
Tuy nhiên đây không phải là điều chúng tôi quan sát thấy. Đa phần những
người sống dưới 99 xu một ngày không có vẻ gì bị thiếu ăn nghiêm trọng.
Nếu bị đói, chắc chắn họ đã phải tiêu đến đồng xu cuối cùng để mua thêm
thức ăn. Nhưng họ không làm như vậy. Trong bộ dữ liệu về cuộc sống người
nghèo từ 18 quốc gia, thực phẩm chiếm từ 36% đến 79% tiêu dùng của
người nghèo cùng cực ở khu vực nông thôn, và 53% đến 74% ở khu vực
thành thị.
Mà cũng không phải vì số tiền còn lại phải dành cho những nhu cầu thiết
yếu khác: Chẳng hạn như ở Udaipur, chúng tôi quan sát thấy nếu cắt giảm
hoàn toàn rượu bia, thuốc lá và các khoản lễ lạt, mỗi hộ gia đình nghèo điển
hình có thể chi thêm 30% cho thực phẩm. Dường như người nghèo vẫn có
nhiều lựa chọn, nhưng họ chọn không chi tiêu hết mức có thể cho thức ăn.
Ta có thể thấy rõ điều này qua cách người nghèo sử dụng khoản tiền tăng
thêm vô tình nhận được. Đúng là có những chi phí không tránh được (quần
áo, thuốc men, v.v...) buộc họ phải quan tâm trước tiên, nhưng nếu kế sinh
nhai của người nghèo phụ thuộc vào việc bổ sung calo thì hiển nhiên khoản
tiền sẵn có nào cũng sẽ được chi dùng cho thực phẩm. Ngân sách cho thực
phẩm tăng cùng chiều nhưng với tốc độ nhanh hơn so với tổng chi tiêu (vì cả
hai khoản chi này đều tăng cùng một lượng, mà thực phẩm lại là một phần
của tổng ngân sách, cho nên chi dùng cho thực phẩm tăng với tỉ lệ lớn hơn).
Tuy nhiên, đây có lẽ không phải là vấn đề chúng ta đang nói tới. Ở bang
Maharashtra Ấn Độ, vào năm 1983 (rất lâu trước khi Ấn Độ đạt được những
thành tựu gần đây - đa số các hộ gia đình khi đó sống ở mức bằng hoặc dưới
99 xu mỗi người mỗi ngày), ngay cả với nhóm người nghèo đói cùng cực,
tăng 1% tổng chi tiêu có thể kéo theo tăng 0,67% tổng chi tiêu dành cho
