Từ những mức calo yêu cầu trung bình cho người hoạt động mạnh, vừa phải
và nhẹ do Hội đồng nghiên cứu y học Ấn Độ
nhận thấy sự sụt giảm calo tiêu thụ trong một phần tư thế kỷ qua là do số
người phải lao động chân tay nặng nhọc phần lớn thời gian trong ngày đã
giảm sút.
Nếu hầu hết mọi người không bị thiếu đói cùng cực, thì mức năng suất lao
động tăng thêm nhờ vào calo tăng thêm sẽ tương đối khiêm tốn. Chẳng có gì
khó hiểu nếu người ta mong muốn làm điều gì khác với tiền của mình,
chẳng hạn tránh xa trứng và chuối để chọn những món ăn hấp dẫn hơn. Cách
đây nhiều năm, John Strauss đã tìm ra một trường hợp chứng minh vai trò
của calo đối với năng suất. Đối tượng là những nông dân tự canh tác ở Sierra
Leone, vì những người này thực sự làm việc rất nặng nhọc.
Ông nhận
thấy năng suất của một người nông dân làm việc đồng áng tăng nhiều nhất là
4% nếu lượng calo nạp vào cơ thể tăng thêm 10%. Vì lẽ đó, ngay cả khi
người ta ăn gấp đôi lượng tiêu thụ thực phẩm đi nữa thì thu nhập của họ
cũng chỉ tăng thêm 40%. Hơn nữa, mối tương quan giữa calo và năng suất
không có hình dạng đường cong chữ S, mà là chữ L ngược, như trong Hình
2 ở chương trước. Hiệu quả rõ nhất thể hiện ở nhóm có mức tiêu thụ thực
phẩm thấp. Thu nhập không hề tăng vọt khi người ta ăn uống đầy đủ hơn.
Điều này đưa đến giả thuyết rằng người nghèo cùng cực được lợi nhờ vào
calo ăn thêm nhiều hơn so với nhóm người đỡ nghèo hơn. Đây chính là kiểu
tình huống không tìm thấy bẫy nghèo. Do đó, không phải vì không đủ ăn mà
đa phần người nghèo rơi vào tình trạng bần cùng.
Đó là chưa kể có nhiều lỗ hổng trong lô gic rằng thiếu ăn sẽ dẫn tới bẫy
nghèo. Quan điểm cho rằng ăn uống đầy đủ dinh dưỡng sẽ đưa người ta đến
con đường thịnh vượng chắc chắn từng có ý nghĩa quan trọng trong quá khứ,
và có lẽ hiện nay vẫn còn quan trọng trong một vài tình huống. Robert Fogel
nhà lịch sử kinh tế học từng đoạt giải Nobel đã tính toán được ở châu Âu
trong suốt thời kỳ Phục Hưng và Trung cổ, hoạt động sản xuất lương thực
thực phẩm không cung cấp đủ calo để duy trì dân số lao động ở mức tốt
nhất. Đó là lý do vì sao thời kỳ này có rất nhiều người ăn xin - đơn giản họ
