chỉ là những người không có khả năng làm bất kỳ công việc gì.
Áp lực
phải tìm đủ thức ăn để tồn tại có lẽ đã buộc người ta phải viện tới những
biện pháp cực đoan: Nạn giết “phù thủy” ở châu Âu trong suốt “thời kỳ băng
hà nhỏ” (từ giữa thế kỷ 16 đến năm 1800), khi mùa vụ thường xuyên thất bát
và lượng cá không đủ. Phù thủy hầu hết là những phụ nữ đơn thân, đặc biệt
là góa phụ. Lô gic của đường cong chữ S chỉ ra rằng khi nguồn tài nguyên
hạn hẹp, thì hy sinh một vài cá nhân để những người còn lại có đủ thức ăn
để lao động và kiếm đủ để tồn tại là một việc có “ý nghĩa về mặt kinh tế”.
Ngay cả trong thời gian gần đây cũng thi thoảng có những gia đình nghèo
khổ đến nỗi buộc phải đi đến những lựa chọn khủng khiếp. Suốt thời kỳ hạn
hán ở Ấn Độ vào những năm 1960, những bé gái sinh ra trong những hộ gia
đình không có đất đai có nguy cơ tử vong cao hơn những bé trai, tuy nhiên tỉ
lệ tử vong của các bé gái và bé trai chẳng khác biệt là mấy khi lượng mưa ở
mức bình thường.
Tương tự với nạn săn lùng phù thủy trong kỷ băng hà
nhỏ, ở Tanzania cũng rộ lên hàng loạt vụ giết “phù thủy” mỗi khi hạn hán
xảy ra - một cách tiện lợi để tống khứ những miệng ăn không đem lại lợi ích
gì khi nguồn tài nguyên hạn hẹp.
Chừng như các gia đình đột ngột nhận
ra người phụ nữ già cả sống cùng với mình (thường là bà nội, bà ngoại) là
phù thủy, và sau đó người phụ nữ này thường bị đuổi đi và bị dân làng giết
chết.
Vì vậy, mặc dù thiếu thốn lương thực cũng có thể là một phần nguyên nhân,
nhưng thế giới mà chúng ta đang sống hôm nay không đến nỗi để thiếu đói
trở thành nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đói nghèo dai dẳng. Dĩ
nhiên điều này không đúng trong trường hợp có nhân tai hoặc thiên tai, hay
khi có nạn đói làm yếu và cướp đi sinh mạng hàng triệu người. Tuy nhiên,
như Amartya Sen đã chỉ ra, nguyên nhân của hầu hết nạn đói gần đây không
phải vì thực phẩm không sẵn có, mà là do những thất bại về mặt thể chế, đưa
đến sự yếu kém trong công tác phân phối nguồn lương thực sẵn có, hay
thậm chí do nạn đầu cơ tích trữ trong khi tình trạng thiếu ăn nghiêm trọng
đang diễn ra ở đâu đó.
