Tin tốt lành là nếu những chuyện này diễn ra thì chỉ cần một cú huých, một
thế hệ được lớn lên và làm việc trong môi trường lành mạnh sẽ có thể hé
đường thoát khỏi cái bẫy này. Đây là quan điểm của Jeffrey Sachs. Theo
ông, đa phần những người nghèo nhất thế giới, và thậm chí toàn bộ những
nước nghèo nhất đều bị mắc kẹt trong bẫy nghèo do thiếu thốn về y tế. Ví dụ
yêu thích của ông là bệnh sốt rét: Quốc gia nào mà phần đông dân số có
nguy cơ mắc bệnh sốt rét đều ở trong tình trạng đói nghèo (bình quân tại
những quốc gia như Côtre d’Ivoire [Bờ Biển Ngà] hay Zambia, nơi ít nhất
50% dân số phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh sốt rét, thu nhập bình quân
đầu người bằng 1/3 so với những quốc gia không có người sốt rét).
trong tình trạng nghèo khổ, người ta khó phòng tránh bệnh sốt rét hơn, và
cuối cùng họ càng nghèo khổ hơn nữa. Tuy nhiên, theo Sachs, điều này cũng
đồng nghĩa rằng đầu tư vào lĩnh vực y tế cộng đồng hướng đến kiểm soát
bệnh sốt rét (chẳng hạn phân phát mùng chống muỗi để phòng bị muỗi đốt
ban đêm) ở những quốc gia này có khả năng đem lại lợi tức rất cao: Người
ta sẽ ít đau ốm hơn và có thể làm việc hăng say hơn. Kết quả là họ dễ dàng
chi trả những chi phí phòng bệnh và nhiều thứ nữa bằng thu nhập tăng thêm
của mình. Nếu áp dụng vào mô hình đường cong chữ S ở Chương 1, các
nước Châu Phi có nạn dịch sốt rét đều bị mắc kẹt ở phía trái của đường
cong, ở đây lực lượng lao động ốm yếu vì dịch sốt làm việc với năng suất
quá thấp, và vì thế không đủ tiền chữa bệnh. Nhưng nếu ai đó giúp đỡ tiền
bạc để họ chữa khỏi bệnh sốt rét, có thể những người này sẽ dịch chuyển
sang phía bên phải của đường cong, hướng đến con đường thịnh vượng. Có
thể lập luận tương tự cho những dịch bệnh khác đang lan tràn ở những nước
nghèo. Đây chính là cốt lõi của thông điệp lạc quan mà Sachs muốn gửi gắm
qua cuốn sách The End of Poverty. Những người hoài nghi nhanh chóng chỉ
ra rằng không có gì rõ ràng chứng tỏ những nước có dịch sốt rét lan tràn đó
nghèo vì bệnh dịch như Sachs giả định. Có thể sự bất lực của chính phủ
trong việc đẩy lùi bệnh sốt rét chính là một chỉ báo chứng tỏ khả năng kềm
chế dịch bệnh kém. Nếu là nguyên nhân thứ hai thì đẩy lùi bệnh sốt rét có
ích gì nếu công tác kiểm soát bệnh dịch vẫn tồn tại yếu kém.
