Vẻ ngoài của một gương mặt vừa mới qua đời không thể hiểu lầm với tình
trạng bất tỉnh. Trong vòng một phút sau khi tim ngừng đập, gương mặt bắt
đầu có màu xám trắng nhợt nhạt chết chóc không thể nhầm lẫn; một cách lạ
kỳ, nét mặt nhanh chóng trông giống tử thi, thậm chí cả với những người
trước đây chưa bao giờ nhìn thấy người chết. Tử thi con người trông như thể
tinh chất của người đó đã rời bỏ họ, và đúng là như vậy. Họ xẹp xuống và
không còn sinh khí, không còn được thổi phồng lên bởi linh hồn sống mà
người Hy Lạp gọi là pneuma (tinh thần). Sự đầy đặn sống động đã mất đi;
họ đã “bị vắt kiệt cho hành trình cuối cùng”. Thân thể của người chết đã bắt
đầu quá trình co rút – trong vài giờ, họ sẽ có vẻ “chỉ còn lại chưa tới một
nửa thân mình”. Irv Lipsiner đã tái hiện sự xẹp xuống này bằng việc thổi hơi
thở của mình qua đôi môi mím chặt. Không có gì ngạc nhiên khi chúng ta
nói về người mới mất là họ đã trút hơi thở cuối cùng.
Chết lâm sàng có một vẻ ngoài riêng biệt. Một vài giây quan sát các nạn
nhân của tình trạng tim ngừng đập (cardiac arrest) hoặc xuất huyết không
kiểm soát sẽ quyết định tính thích đáng của những nỗ lực làm hồi tỉnh. Nếu
còn bất cứ nghi ngờ nào, hãy xem xét đôi mắt. Nếu mở, thì thoạt tiên chúng
đờ đẫn vô hồn, nhưng nếu công tác làm hồi tỉnh không bắt đầu, trong vòng
bốn tới năm phút, chúng sẽ lộ lên vẻ lấp lánh rồi trở nên u tối, trong khi đôi
đồng tử giãn ra và mất đi mãi mãi ánh nhìn cảnh giác. Chẳng mấy chốc, như
thể có một lớp màng mỏng xám đục phủ lên mắt, để cho không ai có thể
nhìn vào trong và thấy linh hồn đã ra đi. Vẻ căng tròn đầy đặn của nó vốn
dựa trên cái mà giờ không còn ở đó nữa, nhãn cầu nhanh chóng xẹp xuống,
vừa đủ để nhận được ra. Từ lần xẹp xuống đó, không còn gì trở dậy được
nữa.
Sự thiếu vắng của tuần hoàn máu được xác nhận bởi hiện tượng mất mạch
– ngón tay tìm kiếm của người quan sát trên cổ hoặc háng không còn phát
hiện được dấu hiệu nào của mạch đập bên dưới nữa, và các cơ bắp xung
quanh, nếu chúng không còn trong cơn co giật, đã bắt đầu khoác lên vẻ mềm
nhũn của những miếng thịt bày trong cửa hàng. Làn da đã mất đi tính co
giãn của nó, độ bóng nhẹ nhàng từng lấp lánh phản chiếu ánh sáng của tự
