Mà ở đó, con người đã có tình yêu, ý nghĩa và thất vọng.
Nhà thơ thể hiện nó như một lời cầu nguyện, và giống như tất cả những
lời cầu nguyện, nó có thể không có cách trả lời, thậm chí là cả với Chúa. Với
quá nhiều người trong số chúng ta, cách chết sẽ tỏ ra vượt ngoài tầm kiểm
soát, và không hiểu biết hay chân lý nào có thể thay đổi được điều đó. Trong
cái chết của người mà chúng ta yêu thương hoặc của chính chúng ta, thật
đáng giá khi biết rằng vẫn còn quá nhiều điều mà hoàn cảnh không cho phép
lựa chọn, ngay cả khi bên cạnh ta là những lực lượng nhiệt tâm nhân từ và
tinh nhuệ nhất của giới y sinh học hiện đại. Chẳng có sự trừng phạt nào với
những người chịu số mệnh phải chết một cách tệ hại, chỉ đơn giản là bản
tính tự nhiên của những điều giết họ mà thôi.
Đại đa số mọi người đều không rời khỏi cuộc đời theo cách mà họ lựa
chọn. Trong những thế kỉ trước, con người tin vào khái niệm ars moriendi,
nghệ thuật về cái chết. Đã từng có những giai đoạn thái độ khả thi duy nhất
khi tiếp cận cái chết là để mặc cho nó diễn ra – khi những triệu chứng nhất
định xuất đầu lộ diện, không còn lựa chọn nào ngoài chết theo cách tốt nhất
có thể, yên bình trong tay Chúa. Nhưng ngay cả khi đó, hầu hết mọi người
vẫn trải qua một giai đoạn đau đớn diễn ra trước lúc cuối cùng; chẳng có gì
nhiều nhặn ngoài sự cam chịu cùng niềm an ủi từ lời cầu nguyện và gia đình
làm dịu đi giờ phút cuối cùng.
Ngày nay chúng ta đang sống trong kỉ nguyên không có nghệ thuật về cái
chết, chỉ có nghệ thuật cứu vãn sự sống, và thế lưỡng nan trong nghệ thuật
đó nhiều vô số. Mới nửa thế kỷ trước, cái nghệ thuật vĩ đại khác đó, nghệ
thuật của y học, vẫn tự hào về khả năng kiểm soát tiến trình của cái chết,
đem lại cho nó sự yên bình hết mức có thể với sự ân cần của nghề nghiệp.
Ngoại trừ một số ít chương trình như tiếp dẫn đường, phần đó của nghệ
thuật này giờ đây hầu như đã biến mất, thay thế bằng sự giỏi giang của công
tác cứu chữa, và, bất hạnh thay là sự từ bỏ quá đỗi phổ biến khi việc cứu
chữa tỏ ra là không thể.
Cái chết thuộc về người đang hấp hối và những người yêu quý họ. Mặc dù
nó có thể bị bôi nhọ bởi sự tàn phá bất ngờ của căn bệnh, nó không được
