của nó. Các mảng được tạo thành từ các tế bào và mô liên kết, với một lõi
chính bao gồm các mảnh vụn và loại chất béo thường gặp gọi là lipid, xuất
phát từ tiếng Hy Lạp lipos, có nghĩa là “béo” hay “dầu”. Bởi vì kết cấu của
nó có rất nhiều phần là lipid, nên mảng được gọi là vữa động mạch
(atheroma), hình thành từ từ athere trong tiếng Hy Lạp, có nghĩa là “cháo”
hay “cháo đặc”, còn oma mang nghĩa khối u. Tiến trình hình thành vữa động
mạch cho đến nay vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất của chứng xơ cứng
động mạch, thường được gọi là chứng xơ vữa động mạch.
Khi một khối xơ vữa động mạch phát triển, nó tăng trưởng về kích cỡ và
có xu hướng kết thành khối với các mảng gần đó đồng thời với việc hấp thụ
canxi từ dòng máu. Kết quả là hiện tượng tích tụ dần một khối lượng lớn lớp
vữa động mạch cứng lấp đầy lòng mạch với kích thước đáng kể, khiến nó
ngày càng cứng thêm, nặng nề thêm, và thu hẹp lại. Một động mạch bị xơ
vữa được ví như một đoạn ống cũ kĩ, được bảo dưỡng kém, đã qua sử dụng
quá lâu, đường kính trong bị lấp bởi những lớp gỉ và cặn bám lô nhô.
Thậm chí trước cả khi người ta biết rằng nguyên nhân gây ra chứng đau
thắt ngực và nhồi máu cơ tim là do sự thu hẹp động mạch vành, một vài bác
sĩ đã bắt đầu tiến hành các quan sát tim mạch của những người tử vong vì
bệnh này. Edward Jenner, cũng là người đã giới thiệu vắc-xin phòng bệnh
đậu mùa vào năm 1798, vốn là một nhà nghiên cứu lâu năm về bệnh tật, ông
đã hình thành thói quen khám nghiệm tử thi các bệnh nhân tử vong của mình
một cách tối đa. Thời kỳ này, các bác sĩ tự tiến hành các cuộc khám nghiệm
tử thi. Từ hoạt động mổ xẻ của mình, Jenner đã bắt đầu nghi ngờ rằng hiện
tượng thu hẹp mà ông phát hiện ra ở các động mạch vành của người chết có
liên hệ trực tiếp tới chứng đau thắt ngực mà ông đã phát hiện ra ở các bệnh
nhân khi còn sống. Trong một lá thư gửi cho đồng nghiệp, ông viết về một
kinh nghiệm vừa mới trải qua khi mổ tim trong một cuộc khám nghiệm tử
thi như vậy:
Con dao của tôi đụng phải thứ gì đó cứng và sạn. Tôi nhớ là đã ngước lên trần nhà, nó thật cũ
kỹ và vụn nát, trong đầu tôi chợt nảy ra ý nghĩ rằng có thể một số mẩu vữa đã rơi xuống.
