tế bào khác. Khả năng sinh sôi nảy nở dường như vô tận của tế bào ung thư
tất nhiên thoát khỏi sự hữu hạn đầy kỉ luật của sự sống thông thường.
Những nghiên cứu của Hayflick giúp giải thích tại sao mỗi loài lại biểu lộ
một khoảng thời gian sống đặc trưng và tại sao các cá thể bên trong các loài
có xu hướng có những khoảng thời gian sống tương quan chặt chẽ với
khoảng thời gian đó của các bố mẹ chúng – sự đảm bảo tốt nhất về tuổi thọ
là lựa chọn đúng bố mẹ.
Trạng thái dư thừa của các nhân tố lão hóa đặc trưng đã lấn sân sang lĩnh
vực khoa học, và phỏng đoán của tôi là, hầu như tất cả chúng đều có một
mức độ hợp lý nhất định. Nói cách khác, lão hóa chắc chắn là kết quả của tất
cả những yếu tố này kết hợp lại, với tầm quan trọng của các thành phần
riêng lẻ biến đổi khác nhau đối với từng người trong chúng ta. Một vài nhân
tố trong số này phổ biến ở tất cả các sinh vật sống. Trong số đó có những
thay đổi xuất hiện ở các phân tử và các cơ quan tế bào. Những thay đổi xuất
hiện ở các tế bào, các mô, và các cơ quan có thể là đặc trưng ở riêng một
loài, giống những thay đổi xảy ra ở tất cả thực vật hoặc động vật. Bằng
chứng, như cách nói của bác sĩ Hayflick, “có sức thuyết phục mạnh mẽ rằng
những thuộc tính này của tính không bền vững về mặt hóa sinh, mà theo
niềm tin phổ biến được coi là những thay đổi do tuổi tác, có vô số nguyên
nhân”.
Một vài trong số các hiện tượng sinh học này đã được mô tả, như bản thân
chương trình di truyền, quá trình tạo ra các gốc tự do, sự không ổn định của
các phân tử, đời sống hữu hạn của tế bào, và các lỗi về trao đổi chất và di
truyền đã tích luỹ lại. Có nhiều yếu tố có thể có khác đã tìm được những vị
trí quán quân mạnh mẽ trong các đại sảnh khoa học. Ví dụ, một số nhà
nghiên cứu cho rằng chất mỡ nâu (lipofuscin) không chỉ đơn giản là một sản
phẩm ôn hòa của sự phá vỡ nội bào, làm đổi màu một cách vô hại các cơ
quan đang lão hóa; họ tin rằng sự tích tụ của nó có thể gây chết người.
Những người khác lại chú trọng rất nhiều vào những thay đổi hoóc-môn
gián tiếp thông qua hệ thần kinh; có những người đề xuất nguyên lý rằng
một trong những thay đổi cơ bản nhất xảy ra trong hệ miễn dịch là sự suy
