máy, gác chuông nhà thờ, luôn luôn ta thấy trước hết là những thứ đó, sau
mới đến là dân chúng, nhà cửa. Chiến tranh ư? không có vết tích gì của
chiến tranh ở đây cả. Con tàu chạy không mau lắm, nhờ đó chúng tôi quan
sát được dân cư. Họ ăn mặc đẹp và sạch sẽ, ở Đức luôn luôn là vậy. Một bé
gái đứng trên sân ga nhìn chúng tôi; cô bé nghĩ gì về chúng tôi nhỉ? và rồi
lại đến vùng đồng quê. Suốt một buổi sáng chúng tôi rảnh rỗi ngỗi nhìn
cảnh vật cho đến trưa khi con tàu dừng lại và một lính canh nói “Đây rồi”.
Ellrich! Một nhà ga trung bình với một đường chuyển hướng tàu. Tất cả sự
vật có thể thấy được là kiểu nhà cửa tô bằng hồ trước các hầm đá trắng. Mọi
vật có vẻ như đang đắm chìm trong giấc ngủ.
Bốn trăm và không ai trốn cả... Tiến lên! Chúng tôi không phải đi bộ lâu,
gần nhà ga một hàng đèn dọc theo con hương lộ và thỉnh thoảng, một cuộn
thép gai. Chúng tôi đến lúc mà chỗ ở đang được xây cất. Vài phút sau
chúng tôi đứng giữa một kiến trúc được dùng vào việc khác gồm nhiều dãy
nhà bị phá hủy bằng chất nổ để sửa soạn xây dựng một trại tập trung.
Những ngôi nhà còn lại đã có người ở, vậy là chúng tôi đến tăng cường.
Cho đến lúc đó, mọi chuyện êm đẹp, nhưng ảo vọng của chúng tôi chỉ
kéo dài trong chốc lát. Nhiều binh lính tập họp chúng tôi lại, và một tên bắt
chúng tôi đứng nghiêm sau khi ra lệnh “Mutzen ab” (dở nón ra). Và chúng
tôi thấy một sĩ quan SS, đúng hơn là một hình nộm múa rối, ưỡn ẹo đi về
phía chúng tôi. Y khoanh tay trước ngực, ngửa đầu ra sau, vẻ chế riễu, y
mắng tạt vào mặt chúng tôi:
- A! Bỏ nón ra cách đó hả! Bộ các anh tưởng còn ở Buchenwald chắc! Ở
trại dưỡng sức chắc! Ở trong lãnh địa của bọn Sô-viết chắc! Mấy thứ đó
chấm dứt rồi, ở đây ta là người chỉ huy, và để bắt đầu, đồ ăn hại, hãy thử
dượt trong nửa giờ.
Trên giấy, lời nói ấy không làm ta thấy có gì cả, nhưng lấy danh dự mà
nói, các lời nói ấy đã tác động nhiều lên chúng tôi. Y không nói, y hét lớn,
vung vẩy, xùi bọt mép như bị chó điên cắn. Và những người không hiểu
được tiếng Đức sẽ tự hỏi là không hiểu con quỷ nào đang đứng trước mặt
mình. Tất cả binh lính và hạ sĩ quan bao quanh chúng tôi đều thuộc không
quân, nhưng tên chỉ huy bởi vì chính hắn ta, là sĩ quan SS.
